Doorgaan naar hoofdcontent

Wat scholen willen van de bibliotheek


Ik werk nu al bijna 12,5 jaar voor bibliotheken en het onderwijs. Daarbij 'doe' ik aan relatiebeheer en productontwikkeling. En dat alles steeds meer op basis van de vraag van de klant, want dat is immers waar het in het huidige vraaggerichtwerken om gaat. Dat maakt mij niet uniek, want ik heb heel veel collega's in bibliotheekland die op diezelfde manier met hetzelfde werk bezig zijn. Ik verbaas me er dan ook wel eens over dat er bij elke nieuwe ontwikkeling altijd wel iemand is die roept "moeten we niet eerst eens aan die klant vragen wat hij eigenlijk van ons wil". Het kwam deze week ook weer voorbij in de reacties op Marks Driepuntenplan om onze samenwerking met het onderwijs nu eens echt samen en degelijk op te pakken.

Ik kan naar eer en geweten zeggen dat wij heel veel met het onderwijs om tafel zitten en luisteren naar wat zij willen. Nu is 'het onderwijs' natuurlijk net zo groot en divers als 'de bibliotheek'. En mijn school is niet uw school, die gedachte is in bibliotheekland ook niet onbekend. Maar ik heb goed nieuws: ik weet zeker dat de rode draad in de behoeften en wensen van al die scholen net zo gelijk is als in die van al die bibliotheken. Hoe ik dat weet?

Marktonderzoek
Voordat we met Biebsearch junior begonnen hebben we in Overijssel op drie plekken marktonderzoek gedaan. Dat bestond uit een kwantitatief gedeelte, waarin alle scholen een vragenlijst kregen opgestuurd, en een kwalitatief gedeelte, waarin met een focusgroep van schooldirecteuren en lees/ict-coördinatoren is gesproken over het bibliotheekwerk en samenwerkingsscenario's. Datzelfde onderzoek is kort daarna herhaald op twee plekken in Flevoland. In alle gevallen was de respons hoog. Opvallend was dat de meeste verschillen in de uitkomsten te verklaren waren door de verschillende wijze waarop de verschillende bibliotheken hun educatieve dienstverlening hadden georganiseerd. Dat wordt dus een Vierpuntenplan voor Mark.

Biebsearch Junior
Naar aanleiding van deze onderzoeken zijn we gestart met Junior en zoals u op onze website kunt lezen hebben we dit concept ontwikkeld samen met de directeuren van de pilotscholen. Wat de scholen willen is terug te vinden in de vier hoofdlijnen:

1. Collecties om leeskilometers te maken
2. Boekpromotie gericht op kinderen, ouders en leerkrachten
3. Voorlichting, instructie en beleidsvorming rondom Mediawijsheid
4. Een digitale Leeromgeving waar bovenstaande onderdelen samenkomen en die het kind helpt te leren en de leerkracht helpt te onderwijzen

We hebben er zelf een lijn aan toegevoegd, die gelijk het cement is van deze vier:
5. Structurele samenwerking op basis van 100% lidmaatschap en een 3-jarig werkplan

Inmiddels draaien we dit programma nu ruim een half jaar en vorige week hebben we de voorlopige resultaten geëvalueerd. In het verslag op onze website leest u over onze leermomenten en over het enthousiasme en de wil om vervolgplannen te maken voor 2011/2012. Dat bevestigt mijn idee dat we een goed concept met het onderwijs hebben neergezet.

Is dit wat scholen willen?
Als projectleider reis ik sinds de start veel door het land en vertel ons verhaal. Vooral aan bibliotheken, maar ook aan het onderwijs. Deze week was ik in Velp op uitnodiging van de bibliotheek Veluwezoom. Zij hadden namelijk op twee plekken in hun gemeente datzelfde marktonderzoek gehouden (alweer!), zouden die middag de resultaten presenteren en zochten twee inspirerende voorbeelden van samenwerking om bij hun scholen én de gemeente tegen het licht te houden. Ik stond samen met Kunst van Lezen op de agenda.

Die onderzoeksresultaten zijn kort en bondig samen te vatten:
  • De grootste behoefte (80%) ligt bij ondersteuning rondom collecties en leesbevordering
  • Scholen willen hulp bij het opzetten of onderhouden van een schoolbibliotheek of documentatiecentrum
  • Ze willen niet teveel gedoe (lees: geen boete, afleveren aan school, gemaksdiensten)
  • Ze willen graag geïnspireerd worden en staan open voor nauwe samenwerking (mits het niet teveel werk oplevert)
  • Ze vinden het lastig om hun behoeftevraag aan de bibliotheek te formuleren

Daarna vertelde ik het verhaal van Junior. Het is dan zo mooi om te weten dat je verhaal eigenlijk al een antwoord geeft op wat uit het onderzoek naar boven is gekomen. En de reacties? Die waren kort: inspirerend, goed gestructureerd en goed dat je het al voor 3 jaar vastlegt, dan weet iedereen waar hij aan toe is. Waarna we samen met de gemeente nog concluderen dat we dus geen beroep doen op extra middelen, maar bestaande middelen anders gaan inzetten. Dat Kunst van Lezen daarna een antwoord gaf op de hulpvraag om schoolbibliotheken op te zetten maakte de middag helemaal tot een succes.

Resultaten
Ik neem zelf van deze middag in ieder geval opnieuw de bevestiging mee naar huis dat we dus goed bezig zijn. En dat we echt vaart moeten maken met Marks Driepuntenplan: samenvoegen en samen verder. De resultaten van mijn eigen evaluaties zijn in woord positief, maar die van Kunst van Lezen zijn nog beter. Zij hebben namelijk al cijfers, uitleencijfers wel te verstaan. En daaruit blijkt dat de leerlingen van de scholen die nu een schoolbibliotheek sindsdien gemiddeld 115% meer boeken zijn gaan lenen. Die interventie van de bibliotheek doet er dus toe!

En waarom doen we dit ook alweer?
Voor de hogere uitleencijfers? Nee natuurlijk niet. Ik niet in ieder geval. We doen dit om samen met het onderwijs ervoor te zorgen dat alle kinderen als goede lezers de basisschool verlaten. Want een goede lezer heeft toegang tot de wereld van verhalen en tot informatie om zichzelf kennis te verschaffen. Een goede lezer heeft de kans levenslang te leren en op basis van dat geleerde goede keuzes te maken. Politieke keuzes bijvoorbeeld. En dat kan nog wel eens van pas komen. Ik ben daarvoor best bereid om te stoppen met roepen in basisscholen dat we als bibliotheek zoveel meer zijn dan alleen boeken. Ik ben zelfs bereid onder druk van bezuinigingen het mes te zetten in mediawijsheid, als dat betekent dat we goede collecties en deskundige leesbevordering kunnen blijven bieden. Niet omdat ik dat zelf niet zo belangrijk vind, maar omdat ik luister naar wat de klant vraagt.

Meer argumenten voor het belang van het opleiden van goede lezers staan in het artikel Elk kind een lezer! van dr. Kees Vernooij in VakWerk van december 2010 (pag.21). Al diegenen die zich afvragen van de kerntaak van de bibliotheek is verwijs ik graag naar dit soort artikelen en vertel ik graag over wat wij voor het onderwijs kunnen betekenen. En het liefst vertel ik dat met die andere partners uit Marks Driepuntenplan samen. Junior is er wel klaar voor!

Reacties

  1. We doen het voor kinderen, scholen en voor de toekomst van bibliotheken. Ook daar een driepuntenplan.

    Mooi geschreven!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Essen: En de toekomst van de kinderen! Maakt vier ;-) Dank voor je feedback, 'jouw' jongeren plakken we er gewoon aan vast (maakt vijf!)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Lees je blog nu pas omdat ik hem getweet zag worden. Complimenten!

    Mooi geschreven:
    Voor de hogere uitleencijfers? Nee natuurlijk niet. Ik niet in ieder geval. We doen dit om samen met het onderwijs ervoor te zorgen dat alle kinderen als goede lezers de basisschool verlaten. Want een goede lezer heeft toegang tot de wereld van verhalen en tot informatie om zichzelf kennis te verschaffen. Een goede lezer heeft de kans levenslang te leren en op basis van dat geleerde goede keuzes te maken.

    Hier gaat het om en dit willen we toch allemaal bereiken zowel onderwijs, als bibliotheek, als gemeenten.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Saskia: Ja, daar doen we het voor! Samen!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire scribble

Gedeelde smart

We hebben een klein feestje en nemen de kinderen mee uit eten. Om het avontuur nog groter te maken proberen we een onbekend doch aanbevolen restaurant. Een menukaart? Nee, die hebben we niet. Even de QR code scannen voor alle gerechten. Papier is zó ouderwets... Of we het concept kennen. Concept? Nou nee. Het heet 'shared dining'. De gerechten zijn iets kleiner en de bedoeling is dat je alles wat je bestelt op tafel zet en het gezellig met elkaar deelt. Oké... even schakelen... allemaal iets anders bestellen dus. En de friet, dat moet ook apart besteld worden? Ja dus. Nou, een avontuur is het wel, dat moet gezegd. Vooral als alles wordt geserveerd. Want iedereen krijgt namelijk toch gewoon z'n eigen gerecht. Ziet er goed uit hoor, maar waar zijn de lege borden om het te 'sharen'. Hoe hadden ze dit nou precies bedacht? Het avontuur wordt nog groter als de ober mijn noodles voor me zet met de opmerking: "kan een beetje pittig zijn, maar u gaat niet dood hoor.&quo