Oké, ik had erom gevraagd: een nieuw 3-puntenplan voor #deBibliotheekopschool. Nou, het werd nog beter dan dat, ik - en de rest van bibliotheekland - kregen er zelfs tien! Ik moest echter eerst herstellen van vijf dagen NOT, infecties, ontstekingen en andere ongemakken, voor ik ermee aan de slag kon. Maar het wordt tijd om ook mijn eigen stem over de Bibliotheek op school in 2013 te laten horen.
Hulde
In de eerste plaats driewerf hoera.
Hoera voor alle PSO's en bibliotheken, die al zoveel stappen hebben gezet om het verhaal te verspreiden en om - vaak met elkaar - te bouwen en verbouwen. Dit zijn de mensen die hun ondernemershart laten gelden, boven alle sluitende begrotingen en afgedekte risico's. Dit zijn de mensen die de brug durven bouwen waar we tegelijkertijd met elkaar langzaam overheen lopen.
En hoera voor iedereen die nu bezig is met het leggen van die eerste steen. Goed voorbeeld doet goed volgen en elk succesverhaal is het waard om gevierd te worden.
NOT-lessen
Dan die NOT, hoe was die? Tja, veel mensen gezien en gesproken. Veel collega's die even kwamen buurten, maar ook veel leerkrachten en andere organisaties die wel wat in samenwerken zien. Er zijn veel gegevens uitgewisseld, ik heb veel verschillende situaties binnen scholen en bibliotheken de revue zien passeren. Maar samengevat nam ik de volgende drie lessen mee naar huis:
- Collectie, collectie, collectie
Hoe ik het gesprek ook begon, hoe kort of lang m'n inleiding ook was, ik zag letterlijk de ogen en oren pas open gaan als ik vertelde dat de bibliotheek boeken komt brengen. Netwerk, borging, lezen, mediawijsheid, monitor, portaal, allemaal leuk en aardig, maar aandacht krijg je pas als je boeken belooft. - De minst gestelde vraag: wat kost het?
Dat maken we wel eens anders mee en dat was een verademing. Kennelijk komen mensen voor andere dingen naar zo'n beurs, hier gelden andere belangen. Ze zijn een dagje uit, ze willen spulletjes scoren, ideeën opdoen. En dan thuis maar eens zien wat er allemaal uit die tas komt. Dat biedt hoop op veel vervolggesprekken, want ons Magazine zwerft zeker nog wel een tijdje door de scholen. - Lego werkt
Ik heb heel veel volwassen dames en heren, soms weerbarstig of terughoudend, zien veranderen in blije kinderen bij het aanbieden van een lego-broodtrommel als dank voor het gesprek. Ik zag de zachte herinneringen gewoon achter die ogen voorbij trekken. Zelfs andere standhouders hadden op het laatst de moed om zo'n trommeltje - voor hun kind natuurlijk - te komen vragen. Meestal gewapend met ruilgoed uit hun eigen klant-ik-heb-je trukendoos. Erg aandoenlijk, die houden we erin.
En nu verder...
Na dit bouwen en lanceren komt het uitrollen en consolideren. Dat vraagt om denkers en doeners. Meneer Deckers heeft daarover nagedacht en doet een mooie voorzet in zijn 3x3=10-plan. Strakke acties verdeeld over de drie lagen van onze branche. Ik geef u de linkjes en een kort-door-de-bocht samenvatting.
- Lokaal
- Zorg voor een goed (aanvals)plan met duidelijke doelen.
- Ga niet voor kostendekkend, maar zoek je middelen in het structureel ombuigen van kleine bedragen en kijk bij collega's welke trucjes zij toepassen.
- Zet een goede coördinator op 50 basisscholen, bij voorkeur in samenwerking met andere bibliotheken.
Provinciaal - Verbind elkaars capaciteiten, te beginnen met een goede coördinator op 500 basisscholen.
- Zorg dat elke school en bibliotheek toegang heeft tot een passend schoolbibliotheeksysteem.
- Centraliseer het aanschaffen en verspreiden van collecties.
Landelijk - Regel een uitvoeringsorganisatie die zorgt voor regie, vergezichten, succesverhalen, financiële bijdragen, heldere communicatie, stevige lobby en - om te beginnen - een goede coördinator op 5000 basisscholen.
- Verrijk de collecties met ingekochte eBooks. Zelfs uitgeverij Zwijsen kan al 300 kinderboeken rechtenvrij aanbieden, dan kunnen bibliotheken echt niet achterblijven. (Oh ja, en hun gratis schoolbiebadviesdienst bij aanschaf van 1000 euro aan boeken, is ook een interessant gedachte-experiment...)
- Zorg voor (meer tempo op) die gezamenlijke lijn voor openbare bibliotheken rondom Mediawijsheid.
Convenant van de alfabetiseringscrisis - Tot slot biedt Mark ons een voorzetje voor een verbindend convenant, te ondertekenen door 160 bibliotheekdirecteuren, 10 PSO directeuren en de 4 landelijke directeuren. Een convenant over samen bewegen, over samen-werken, over gezamenlijke visie en doelen en over gedeelde verplichtingen. Een convenant dat zorgt dat we met elkaar van de Bibliotheek op school onze tweede corebusiness maken, dat de laaggeletterdheid doet dalen en dat het leesplezier evenredig doet toenemen.
Mijn bijdrage
Mooie woorden, maar wie pakt die handschoen op? Hoe zorgen we dat het niet bij woorden blijft? Ik zou vanaf deze plek graag verkondigen dat ik dit plan bovenaan de agenda zet van het landelijke kernteam, onze opdrachtgevers en de bijeenkomsten die ik leid. Dat ik ervoor zorg dat die 174 directeuren een krachtige beweging op basis van wil en vertrouwen in gang gaan zetten, met als nieuwe stip op de horizon een convenant met 174 handtekeningen. Ik zit tenslotte ook in 2013 nog midden in dat vuur, als deze woorden mij en m'n directe collega's al niet aanspreken, wie dan wel?
Maar zo moedig durf ik niet te zijn. Ik loop nu namelijk een tijdje mee in dit verhaal. En ik weet dat we heel veel kunnen, vandaar die gemeende driewerf hoera. Maar ondanks dat ervaar ik ook hoe we in het grotere geheel met deze materie en alle betrokken partijen aan het worstelen zijn. Alles kost tijd, alles moet over veel schijven en er spelen allerlei belangen. Voor doeners als ik meestal onzichtbare belangen, maar ik voel ze niet minder. Wat ik ook voel is veel ja-maar, veel zelf-doen en hier en daar stil wantrouwen. Terwijl ik bijna zeker weet dat tegelijkertijd al die 174 directeuren en hun achterban de Bibliotheek op school een 'goed verhaal' vinden en die 10 punten een juiste samenvatting van wat er moet gebeuren.
Waar ik soms mee worstel is dat we eenvoudige dingen niet eenvoudig durven te laten zijn. Dat we signalen van 'ik moet het nog zien gebeuren' het universum insturen in plaats van dat we de nieuwe werkelijkheid al voor ons zien en er - ondanks wat realistische hobbels - gewoon in gelóven. Dát zou een hele andere energie in onze branche teweeg brengen, daar ben ik van overtuigd.
Dus, wat kan ik doen? Waar ligt mijn handschoen? Hoe maak ik dit in ieder geval voor mezelf eenvoudig? Ik ben een doener. Ik geloof in de kracht van het woord en in kleine stapjes. Dus laat ik beginnen met een persoonlijk actieplan van drie krachtige kleine stappen:
- Ik neem dit 3x3=10-plan mee naar m'n leidinggevende en opdrachtgevers, eens horen waar volgens hun de eenvoud en de complexiteit zit. En waar we een eerste eenvoudige beweging kunnen maken.
- Ik deel dit plan en mijn worsteling hierover met zoveel mogelijk mensen, via dit blog, via de sociale media, op bijeenkomsten, in de wandelgang. En ik vraag om hulp. Denk met me mee, houd me scherp, wat kan ik doen, wat mag ik van de ander vragen, welke eerste stap gaan we samen zetten.
- En ik zal deze nieuwe werkelijkheid elke dag even visualiseren. Momenten genoeg: in de trein, bij de kassa, naast de koffiemachine, voor het slapengaan. Verloren minuten zinvol invullen. Een werkelijkheid van een massaal ondertekend convenant en een Bibliotheek op elke school.
Uw bijdrage
Of u ook iets kunt doen? Nou, die is simpel. Neem mijn drie actiepunten over. Laat het maar eens op u inwerken, zo moeilijk zijn ze niet. En het schept al een eerste gezamenlijke band op weg naar die nieuwe stip op de horizon. Ik vind dat idee wel een mooi einde van deze periode van herstel, stilte en gezonde bezinning. Om eerlijk te zijn, ik krijg daar wel energie van.
Alvast bedankt, namens alle (lees)kinderen en bruggenbouwers van Nederland!
mooie post dame!
BeantwoordenVerwijderenen bedankt vriend!
Verwijderen