Een mystieke weg

Het eerste studiejaar zit er bijna op. Tien scripties geschreven en een portfolio ter afsluiting. Ziel en zaligheid binnenstebuiten gekeerd en de spiegel glanst van het reflecteren. Dat deze nieuwe weg iets van binnen doet, is voelbaar. Maar dat er ook al zichtbaar iets van buiten zou gebeuren, had ik nog niet verwacht. Toch was er laatst zo'n moment dat ik het universum aankeek en stilletjes vroeg: 'Oké, welke boodschap mag ik horen?'

Uw naam is Astrid? Oh, van Lindgren!
Een paar maanden geleden ontmoette ik in de binnenstad een dakloos koppel. Hij een beetje doorleeft en met gitaar. Zij een vrolijk ding, dat mensen aansprak om wat geld voor hun reis en bedankte voor alles wat ze kreeg, ook al was dat alleen een glimlach of afwijzing Er was iets met hen wat maakte dat ik bleef staan voor een praatje. Toen ik ze na dagen uitgeput ergens zag schuilen, ben ik er met wat eten naast gaan zitten. 'Vertel eens, wat is jullie verhaal?'

Ik vind het bijzonder dat je, door gewoon geïnteresseerd te zijn, in korte tijd iemands leven tevoorschijn kunt luisteren. Om te horen hoe één traumatische gebeurtenis kan zorgen dat je in een spiraal van onhandige keuzes en verkeerde kringen terecht komt. Hun cirkel kan ik niet doorbreken, maar met m'n aandacht en een doos aardbeien of kopje koffie op z'n tijd waren ze net zo blij. Wat me het meest raakte, was dat zij altijd eerst mij iets aanbood als voorbijgangers ze wat eten toestopten. Wie niet kan delen, zal nooit vermenigvuldigen. We hebben een paar leuke ontmoetingen gehad en plots waren ze weg. Verder met hun reis.

Waarom ik dat vroeg? U zag er lief uit.
Kort geleden zat ik op een bankje in het park te lezen toen een mannenstem ineens vroeg: 'Gelooft u in God?' Met de verwachting Jehova's getuigen te zien staan, keek ik op en in het gezicht van een beetje verlopen jongeman. Naast hem een vrouw met een zacht gezicht en een hond. Nee, hier was iets anders aan de hand. In plaats van afwimpelen, koos ik spontaan voor: 'Joh, dat is wel een hele directe vraag aan iemand die je niet kent, zo op een vrijdagmiddag in het park. Is God belangrijk voor je?' En voor ik het weet ben ik weer aan het luisteren en doorvragen. En na een kwartier weer een schrijnend verhaal rijker. 

Als je bij geboorte al 10-0 achter staat, dan is het niet zo moeilijk om onder een boom in het park terecht te komen. Maar wat er ook gebeurt, ze blijven door dik en dun samen, en Hond krijgt altijd als eerst te eten. Hij weet zeker dat God goed voor ze zorgt en vandaag ben ik hun engeltje. Met m'n geld hebben ze weer even drie magen gevuld en hopelijk lekker geslapen.

Dus, terwijl ik ze nakeek en hun verhaal nog op me in liet werken, keek ik glimlachend omhoog en prevelde zachtjes: 'Oké, welke boodschap mag ik horen?'

Onnodige ballast

Ik heb dus een terugkerend droomthema. Iets met treinen. Het is altijd druk, er is stress, en haast. Ik kan het perron niet vinden, ik kan de trein niet vinden, bang dat ik de aansluiting mis, altijd veel mensen die in de weg lopen. Een variërende mix van dit soort ingrediënten.

Vannacht was het weer zover. Ik neem relaxed afscheid van een man en vertrek. Die trein is toch gelijk aan de overkant van de straat? Nee dus, ik kijk ineens door een trapgat drie verdiepingen naar beneden en zie daar de rails waar ik moet zijn. Dat verandert de zaak. Met grote sprongen neem ik alle tredes omlaag, een schuin oog op m'n horloge. Hoe laat ging hij ook alweer? Ik ontspan als ik me realiseer dat ik nog tijd heb.

Totdat ik besef dat ik een tas ben vergeten. M'n rugzak draag ik wel, maar ik had dit keer teveel bij me en het daarom verdeeld over een tweede tas. Dus ik trek een sprint omhoog. De man is alweer z'n eigen ding aan het doen en merkt m'n terugkomst niet. Dat scheelt tijd. Maar hoe groot m'n sprongen naar beneden ook zijn, m'n trein zie ik nog net wegrijden.

Afijn, misschien heb ik sommige bagage ook gewoon niet meer nodig. Te zwaar, te oud, tijd om achter te laten.

Radicale uitdaging

Onze laatste module gaat over de Mystieke Weg. Er zijn veel varianten, maar hoe je je pad ook loopt, het begint met aanmodderen en eindigt in verlichte heelheid. En hoe je ook loopt, ergens komt die onvermijdelijke stap van Overgave. Want alleen door het radicaal loslaten van je gehechtheid aan je gedachten en spullen kan openheid voor het licht ontstaan. Er is eigenlijk maar één weg: die van de overgave. Aan alle emoties die vrijkomen, aan de pijn, aan het niet weten, het niet-doen, aan het aanvaarden van wat is, aan de verwondering en de onzekerheid. Volgens de middeleeuwse mysticus Meister Eckhart leidt overgave zelfs tot rust.

Ja lekker, maar Overgave staat bij mij synoniem voor Niet-zelf-doen en dat triggert z'n grote broer: Verzet. En die maakt allesbehalve rustig! Ik herken alle leden van deze Ego-familie inmiddels wel hoor, en kan er vaak om glimlachen als iemand weer eens op de koffie komt. Maar die eerste Nee-reflex, die zit nog altijd in de knapzak die ik op m'n eigen mystieke weg meedraag.

Ik probeer het wel. Stapje voor stapje. Maar hoe goed ik me ook voorbereid op zo'n overgave-moment (ja, dat kan), soms heeft het leven andere plannen. Die zet bijvoorbeeld een snelle koffiedame op m'n pad, die ook in een Zelf-doen modus zit, terwijl ik rustig m'n pinpas pak. Waardoor ik na één onbewaakte seconde ontdek hoeveel oude systemen nog altijd Aan staan. 

Einde Mystieke Weg. Ga terug naar Start.