Alles wat ik niemand vertel

Vandaag kocht ik mijn allereerste Hoe overleef ik -boek van Francine Oomen (sorry). Ik weet, de serie is al sinds 1998 mateloos populair. Elke schoolbibliotheek heeft altijd te weinig exemplaren in de collectie. Ze won vele malen de prijs van de Kinderjury en van de Jonge Jury. Ze werd er zelfs om geridderd. Laten we zeggen dat ik meer van de leeftijd van de schrijver ben dan van de doelgroep waarvoor en waarover ze schrijft. Waarom dan nu toch naar de boekhandel? Vanwege een artikel op De Correspondent.

Er is namelijk een nieuw deel uit: Hoe overleef ik alles wat ik niemand vertel? Na 16 delen en acht jaar stilte, ontdekte Francine dat de lezers, die waren opgegroeid met Rosa en haar vrienden, nog steeds op survivaltips zaten te wachten. Tips om een quarterlifecrisis te overleven in een wereld waarin eenzaamheid toeneemt en "jongeren een psychische diagnose hebben of er met smart op wachten". Niet in de laatste plaats omdat ze ontdekken dat die sociale media meer leegzuigen dan dat ze voedende sociale contacten opleveren.

Hoe ironisch dat Francine juist dankzij een oproep op TikTok in contact kwam met zo'n 4.500 jongeren, die wel in gesprek wilden over wat hen bezighoudt in het leven, waar ze tegenaan lopen. En dan geen chitchat, maar serieuze, verdiepende, kwetsbare gesprekken. Waarbij echt gepraat en echt geluisterd wordt. Dan denk ik gelijk aan dat andere prachtige boek, waarover ik in mijn eerste blogjaar schreef: Dit is alles, van Aidan Chambers. Voor dit dagboek van een tienermeisje sprak ook hij met vele pubermeisjes en -jongens, om zich in hun denk- en gevoelsleven te kunnen verplaatsen. 

En natuurlijk word ik geraakt door de thematiek van deze meer volwassen Hoe overleef ik. Niet durven praten, uit schaamte of angst voor afwijzing. Echt contact maken, door niet alleen te praten over de symptomen, maar over de werkelijke oorzaak. Die vaak een laag dieper ligt dan 'te hard gewerkt' of 'te weinig vrienden'. Durven stilstaan bij patronen die zijn ontstaan uit het familiesysteem of een traumatische gebeurtenis. Om vervolgens te ontdekken dat je zelf alle wijsheid al bezit om je eigen goeroe te zijn, maar dat dit er door de jaren uitgeprogrammeerd is. Zoals Francine het aan het eind zo mooi zegt.

Oké, ik loop misschien 25 jaar en heel veel avonturen achter, ik moet de hoofdpersonen nog leren kennen, maar "dit boek gaat over eenzaamheid en verbinding, over angst en vertrouwen, over het volgen van je hart en het terugvinden van je prik..." That's me. Dus ik denk dat ik snel genoeg 'on board' ben bij deze vrolijk bende en ben blij dat een hele grote groep lezers hiermee hopelijk de kracht van een kwetsbaar gesprek en luisterend oor leren waarderen.

Uit het veld geslagen

Deze tweede lesdag van ons nieuwe schooljaar zit ik voor het eerst thuis in zoom. De zomergriep heeft me te pakken. Inmiddels koortsvrij, maar zowel m'n kriebelhoest als m'n lichaam houd ik liever uit trein en klaslokaal. Gelukkig is er een online verbinding en dat werkt prima. 

Mystagogie. Dat is zowel het mooiste als het meest ongrijpbare vak tot nu toe. De docent definieert dit als 'het verdiepen van het vertrouwen op een begeleiding vanuit en in het mysterie'. Waarbij 'een mystagoog, in het luisteren naar het levensverhaal, beluistert hoe het mysterie zich wil ontsluiten in de ander diens identiteit en zelfbewustzijn'. Snap je? Nee, ik ook nog niet.

Maar tijdens deze les worden weer twee prachtige mystieke teksten besproken, veel vragen gesteld en vallen er mooie stiltes na de antwoorden die ieder hier voor zichzelf op geeft. Ik leer dat mystagogie vooral gaat over en begint met luisteren. Dat kan vanuit bijvoorbeeld stilte, liefde, intuïtie of niet-weten. Net was past bij jou of de ander. Met dit luisteren kun je begeleiding geven en ontvangen vanuit het mysterie van wie wij zijn. Het mysterie van het onbekende eigene, de onvermoede mogelijkheden die je in je draagt en die verder reiken dan wat je al weet van jezelf, maar die toch ten diepste van jezelf zijn.

Een klasgenoot, die me in de pauze even opzoekt in het scherm, zegt dat mystagogie voor haar gaat over in het gesprek - in de relatie - samen op een diepere laag komen. Dat je het gesprek voert over de laag onder de woorden. Zodat het mysterie zich kan ontvouwen dat zich in het veld tussen de mensen afspeelt. Ja ja ja, natuurlijk. Het veld tussen de mensen, het gesprek over dat wat niet direct gezegd wordt, het mysterie van wat de mens ten diepste is, dat snap ik allemaal wel. Dat is ook wat mij drijft deze opleiding te doen. En zelfs online is het veld van mijn klas voelbaar. Ik ben erbij en deel met hen het mysterie van alles wat deze ochtend voorbij komt. Dankbaar en geïnspireerd lunch ik - ook voor het eerst - alleen en in stilte.

Hoe koud is dan de overgang als ik merk dat ondertussen de zoomverbinding is verbroken. Mijn nieuwe gastheer van de middagmodule heeft het klaslokaal verlaten. Als de les begint verschijnt in de groepsapp dat het voor de docent alleen mogelijk is dat er een geluidsopname wordt gemaakt. En daar zit ik dan. Een discussie is op dat moment niet mogelijk. Ik voel me een stout kind dat op de gang is gezet. Ik voel zelfs hoe het veld, waarin ik me die ochtend nog bevond, onder m'n voeten is weggeslagen. Zo krachtig kan dat dus zijn.

Afijn, nadat ik wat zelfbegeleiding heb losgelaten op de kolkende adrenaline, besluit ik het mysterie van dit besluit te laten voor wat het is en stort me op de mystieke teksten die we voor dag 3 moeten lezen. Houd ik de inspiratie toch nog een beetje vast.

In het licht

Alsof er nog niet genoeg nieuwigheid en transformatie in gang was gezet dit jaar, werd deze zomer er ook één zoals ik nog niet eerder heb beleefd. Drie intensieve weken met drie heel verschillende reizen. Even bijkomen dus!

Met een nieuw gezin leer ik dat ons land op minder dan een uur rijden al heel mooi en rijk is. En dat je er echt even uit kunt zijn. Ik leer ook dat verwarring en verdriet zich het best laat oplossen door het in het licht te zetten. En dat ik op ieder moment kan besluiten m'n eigen lichtje weer aan te steken. Als we op de terugweg deze dagen evalueren, noteren we: gezellig, leuk en lekker, ontspannen, feestelijk en natuurlijk, vreugdevol en verrassend. Nou, dan hebben we dat toch goed gedaan voor een eerste keer.

Daarna wordt het op een andere manier nog spannender. Voor het eerst met een vriendin naar een Chambres d'hôtes van een studiegenoot in Zuid-Frankrijk. De plek blijkt geweldig (aanrader!), de wijn hemels en de zon zet de kachel even extra hoog. 

Ik leer in de eerste plaats dat je niet meer nodig hebt dan een hotel vol zomergasten om een script voor een film te schrijven. Maar ik leer ook dat, als ik mezelf weer heb vastgedraaid in m'n eigen gedachten, ik mag aangeven wat m'n behoefte is in plaats van de grammofoon te blijven afspelen. Gelukkig is m'n reisgenoot geduldig en vinden we een mooie balans tussen aan en uit, zon en schaduw.

En dan duik ik tot slot weer de vertrouwde stilte in. Tussen het mediteren door oefenen we in genieten, dankbaarheid en overgave. Ik leer dat ik het ene zonder nadenken of hard werken als vanzelf doe - of er de ander bij kan helpen - en dat het andere echt een blinde vlek is. Wat me gelijk raakt natuurlijk, vooral als ik in m'n meegenomen boek lees: 

“Meditatie beoefen je zonder doel of winstoogmerk. Het is het antwoord op dat lijden, dat helemaal aan de wortel ligt van onze innerlijke onrust: het verlangen naar een ander nu, een beter nu. Het is juist dit verlangen dat ons weerhoudt om het Nu ten volle te beleven.”

Dus ik keer terug naar de mantra die ik in m’n eerste studiejaar ontdekte: Ik. Ben. Hier. Nu. En die blijft nog wel even bij me, ook als ik de kloosterpoort weer achter me dicht trek. 

Op naar het eerste beroepsjaar Geestelijk Begeleider en op m'n 25-jarig jubileum in de Bibliotheek. We leren gewoon nog even door.

Over stilte en aandacht

De laatste module van de basisopleiding Spiritualiteit & Zingeving ging over de psychologie van Carl Jung. Waarbij ontstaan en inhoud van zijn beroemde Rode Boek natuurlijk voorbij kwam. Vooral dat 'ontstaan' raakte iets bij me en werd leidend in m'n afsluitende tentamen. Jung kwam eind 1913 - toen er al best wel wat chaos in de lucht hing - in een grote persoonlijke crisis terecht. Zo'n vijf jaar werd hij gekweld door angstvisioenen en hij besloot deze op te schrijven. Vooral 's nachts, in afzondering, in een klein, koud, donker huisje.

Afzondering en stilte. Jung was niet de enige grote geest die zich terugtrok voor z'n creatieve of zelfs therapeutische proces. Mahler, Grieg, Nietzsche... allemaal hadden ze hun componeer- of schrijfhuisje om het fluisteren van hun ziel beter te kunnen horen. Ik herken die behoefte. Zeker nu de prikkels van buiten zoveel meer aanwezig en - eerlijk is eerlijk - verslavend zijn. En ik merk dat ik daar steeds meer last van krijg.  

Alsof m'n tentamen door de kosmos was opgepikt, ontdekten we ineens een schattig huisje tijdens een wandeling door de bossen rond Heino. Oké, er moet van binnen en buiten wel even een klusser aan de slag, maar verder helemaal perfect. Beschut door groen, uitzicht op een waterpartij, afgelegen van de wandelroute, ik zie mezelf daar wel een poosje opladen.

In m'n tentamen beschrijf ik hoe ik zelf die helende kracht van muziek, schrijven én stilte heb ontdekt. Dus ook deze zomer reis ik weer af naar een retraite. Wel in afzondering en stilte, maar niet in eenzaamheid. De groep is namelijk een belangrijk en dragend deel van je proces. Want ook al moet je alles wat er getransformeerd wil worden echt zélf doen, je hoeft het niet alléén te doen. 

En dat brengt me bij een ander mooi sleutelwoord van deze zomer: aandacht. En tijd! Na de midweek in de bossen verscheen er ineens een ontroerend citaat in onze klassenapp. 

"Geduld is aandacht besteden aan andermans tijd, in helder besef dat je tijd in het meervoud vervoegt, samen met anderen, in de relationele gebeurtenis die ontmoeting heet, of liefde."

~ Enzo Bianchi (geb.1943) ~

Over synchroniciteit gesproken, we zijn er al meesters in. Aandacht en tijd voor jezelf is mooi, maar voor of met de ander kan nog krachtiger zijn. En dat mag best in stilte, want stilte is slechts "het verschil tussen niks zeggen en alles al gezegd hebben" (bonuscitaat van Herman De Coninck). 

Ik kijk nu al uit naar de ontmoetingen die ik weer met aandacht alle tijd mag geven.

Verkeerde bed

Op de laatste schooldag van dit studiejaar bespreken we in kleine groepjes onze persoonlijke portfolio's, waarin we schrijven welke belangrijkste inzichten we uit alle modules hebben gehaald. Altijd mooi om te lezen hoe een ander uit dezelfde les andere dingen haalt. Dat wat bij jou het meest resoneert zegt niet alleen iets over wie je bent als mens, maar ook over waar je je op dat moment bevindt in je leven en groeiproces. En zo leer je altijd weer iets nieuws van de inzichten van een ander.

M'n klasgenoot vertelt over zijn persoonlijke les. Hoe hij zich meer bewust is geworden van het feit dat er vaak andere emoties zitten achter een simpele boosheid. In zijn werk heeft hij veel te maken met klagers en die kunnen soms bot en rot uit de hoek komen. Hij vertelt hoe hij meer contact probeert te maken met wat de ander beweegt, waar die boosheid vandaan komt, behalve die lekkende kraan. "Hij kan wel net zijn ontslagen, ruzie hebben gehad met een dierbare of gewoon met z'n been uit het verkeerde bed zijn gestapt."

Sorry, maar ik vind die verspreking zo hilarisch en krijg er zulke bizarre beelden bij, wat mij betreft nemen we deze op in het Nederlands boek der Spreekwoorden en Gezegden! #ikrekenhetgoed

Niet(s) aan de hand

Ken je die 'theezakjes'-vraag: wanneer was de laatste keer dat je iets voor het eerst deed? Ik heb eindelijk een antwoord: vandaag.

We hebben onze laatste lesdag van het jaar. De mussen vallen van het dak, maar wij vullen onze ochtend dapper met een nieuwe tarotlegging en er worden flink wat I Tjing-munten geworpen. Met een paar leuke inzichten op zak genieten we van onze lunch in de schaduw op de binnenplaats. Voor deze gelegenheid ben ik op m'n meest casual gekleed: een lange, slobberende, Indiase jurk. De enige vrouwelijke vorm komt van twee bandjes stof in de taille, die op m'n rug in een strik zijn geknoopt. M'n sandalen hebben klittenband, zodat ze gedurende de dag gelijk met m'n voeten opzwellen. Ideaal.

Ik besluit eerder dan de groep in alle rust weer naar binnen te gaan voor de middagles. Terwijl ik mezelf door de half openstaande deur wurm, bedenk ik me dat dit een andere deur is dan normaal. Ik moest nog iets verder zijn. Deze biedt minder ruimte en ik kan hem ook niet verder openduwen. Nou ja, ik kan het hebben, denk ik nog optimistisch. Ik draai een kwartslag en duw mezelf vastberaden het gebouw in. Op hetzelfde moment dat ik een ruk in m'n rug voel, hoor ik het onmiskenbare geluid van scheurende stof. Prut, de deurklink! Zonder te voelen weet ik dat die leuke strik nog maar aan één bandje in m'n taille bungelt. Heb ik weer...

Er volgt een snelle analyse: ik ga niet de rest van de dag met een bungelende strik lopen. Ik ga het andere bandje er niet moedwillig uittrekken of afknippen. Dit moet gefikst! Heb ik een speld om het bandje weer vast te maken? Nee. Naald en draad? Nee. Is dit te 'naaien' met een paperclip? Nee. Wat dan wel... denk, denk...

In die rustige tien minuten voordat de les begint, zoek ik gestrest de hele school af naar een nietmachine - die het ook daadwerkelijk doet! - en sluit mezelf op in het toilet voor een creabea-sessie Eerste Hulp Bij Opengescheurde-stof. 

Dus, wat deed ik het laatst voor het eerst? Ongemerkt rondlopen in een jurk die met nietjes in vorm wordt gehouden. Niet(s) aan de hand, toch?!

Het licht herrezen

Soms moet je dingen laten. Pick your battles, zeggen ze ook wel eens. De taoïsten noemen dat heel mooi wu wei, 'het niets in actie'. Leerde ik van een oud-collega, lang geleden. Sindsdien gebruik ik dit 'laten' wel vaker, in werkgedoe of relatiedingen. Onlangs ontdekte ik dat materie ook wu wei kent.

Boven de wastafel in m'n badkamer hangen vier lichtpunten. De lampjes zijn onhandig klein en er nauwelijks uit of in te krijgen. Gelukkig gaan ze héél lang mee. Een paar maanden geleden ging één zo'n lampje dood. Alweer? Dat was toch de laatste die ik had vervangen? Dus ik friemel hem in een andere lamp. Licht! Ik verwissel de lampjes. Niks. Oké, dus het is iets technisch. Een losse kabel, een kapot dingesdoosje, het zou zelfs kunnen dat het pootje van de lamp een beetje scheef zit en onvoldoende contact maakt. Hoe dan ook, mijn handigheid houdt hier op. Een monteur laten komen voor dit klein leed? Ik besluit op dat moment: drie lampjes geven ook genoeg licht. Het is goed zo.

Vanmorgen klonk er ineens een vrolijke pling... en daar sprong het lampje weer aan. Nog een beetje zoekend naar z'n sterkte in het begin, maar hij bleef schijnen. Opgeladen en standvastig na zo'n lange sabbatical. Geen idee wat m'n vriend uit het duister heeft doen herrijzen. De warmte? De eenzaamheid? Hoe dan ook, voor zolang als het duurt geniet ik van het zelfoplossend vermogen van deze materie.

Wei Wu Wei - doen door niet te doen.

And there shall be Light.

Van richting wisselen

Ik trein al bijna twee jaar bijna elke zaterdag naar Utrecht Overvecht. En dat gaat bijna altijd goed. Rustige aansluiting tussen intercity en stoptrein, lekker wandelingetje naar de academie. De keren dat ik wegens werkzaamheden met de auto moest, zijn op twee handen te tellen. Ik was nog nooit te laat door vertraging. Tot vandaag. De stopper heeft een onbekende storing, moet gereset worden en komt behoorlijk te laat Amersfoort binnenrijden. Ik vind snel m'n klasgenoot, die alle stress vanaf Zwolle al heeft doorstaan, en we halen opgelucht adem. We hebben elkaar en we gaan nog op tijd komen.

Nee dus. Zodra de trein lekker op snelheid is, maakt hij een noodstop. Conclusie: de snelheidsbegrenzer is van slag. We gaan op gepaste snelheid de reis vervolgen. Oké, toch iets te laat dus. Net als ik denk dat we nu echt wel gaan stoppen, klinkt de machinist weer door de intercom. "Eh... voor alle reizigers die in Overvecht moeten zijn. De dienstleider heeft per ongeluk onze trein op het verkeerde spoor gezet, waardoor we niet langs het perron komen en we dus niet kunnen stoppen. We hebben helaas geen stuur in de trein en we kunnen niet achteruit of omkeren. Het spijt me, maar u moet met ons mee naar Utrecht."

Vol ongeloof kijken we elkaar aan. Gebeurt dit echt? Nou ja, gelukkig gaan we dit avontuur samen aan. We hebben vier minuten om van spoor 9 naar spoor 4 te rennen. Dat wordt spannend. Ik zet m'n reiservaring in en vind snel welke kant we op moeten. Oh prut, vergist, toch die andere kant! Ik draai me om en zet de sprint in als er ineens een kniehoog kind voor me opdoemt. In de hoop hem gracieus te ontwijken, draai ik me soepel over en om hem heen. M'n bovenlichaam begint aan een gevecht tegen de zwaartekracht als m'n rugzak denkt: 'Hé, dat is ook een leuke richting, ja lekker, overgeven aan The Force, joehoe!'

In slow-motion zijg ik neer op de harde tegels. Het kind heeft mogelijk de overweldigende ervaring van uit het niets een vrouw aan z'n voeten. De vader zag het allemaal niet eens gebeuren en twijfelt of hij mij of z'n peuter moet checken. M'n klasgenoot helpt me zorgzaam overeind en vraagt of het allemaal wel gaat. Ik raap m'n trots bij elkaar en weet al dat ik die avond over een blauwe knie zal strijken. Ja, het gaat, en door. We halen de trein, genieten alsnog van het wandelingetje en komen uiteindelijk binnen als de klas al bijna aan de koffie toe is. We zitten in de module astrologie. Uranus en Mars blijken net over elkaar heen te trekken en dat vraagt om voorzichtigheid, want voor je het weet lig je op de grond. Check! 

En de knie? Ach, de kleur valt reuze mee, maar de bobbel liegt er niet om...

Boys will be boys

De Bibliotheek op school bestaat 10 jaar. Of eigenlijk: in januari 2013 hebben we de definitieve aanpak op de NOT-beurs gelanceerd. Hoera! The rest is history. Het ging natuurlijk niet vanzelf, maar bijna alle bibliotheken en meer dan de helft van de basisscholen werken nu volgens de beroemde bouwstenen samen aan leesbevordering. En eigenlijk is het dubbel feest, want het ziet er naar uit dat er echt substantieel geld gaat komen om de samenwerking eindelijk goed te borgen voor de toekomst. Driewerf Hoera!

Biblioplus vierde vandaag ook dat ze al 10 jaar samenwerken. Met al hun 57 basisscholen. Betaald door de gemeente. Ja, dan heb je met recht wat te vieren. Ze hadden mij gevraagd om aan hun schooldirecteuren en leescoördinatoren nog eens te vertellen wat een goede de Bibliotheek op school ook alweer inhoudt. Zodat ze samen konden napraten over wat er al goed gaat en waar het nog een tandje beter kan. Ik was tenslotte betrokken bij die start en doorontwikkeling. Ja natuurlijk, leuk. En gelukkig, ik kan het nog!

De middag werd afgesloten door de vrolijke Biebboys, die - met dank aan corona - inmiddels hun plek in bibliotheekland wel veroverd hebben. Maandelijkse lespakketten rond lezen en mediawijsheid, met leuke filmpjes, boekentips, lesbrieven, games en verrijkende materialen. Alles online en vrij toegankelijk. Ze hebben niet alleen al meerdere prijzen ontvangen, maar ook een eigen toneellezenboek gepubliceerd. Ik word soms plaatsvervangend moe van hun energie, maar geloof onmiddellijk dat dit voor kinderen goed werkt.

Bij de borrel kletsen we wat na. Over dat hun financiering weer slechts voor een jaar was en ze dus opnieuw met iedereen in gesprek zijn om dit landelijk op te pakken. Over alles wat ze er als leesmediacoach nog naast doen. Maar hé, je bent maar één keer jong en energiek. En over dat het zo ontzettend leuk is om die lessen te maken en blijven verbeteren. Ik vraag of ze Adriaan Langendonk al gesproken hebben. Jazeker, regelmatig, maar wie weet helpt het als ik er eens een appje aan waag om de financiering weer met een jaar te verlengen? Ga ik doen. Hij noemde ook Beeld en Geluid als wenselijk partner. Hebben ze Eppo van Nispen al gesproken? Nee, of ik die ook even wil appen. Ja joh, geen punt... Ik weet niet of de heren nog iets van me aannemen, maar ik wil m'n best doen.

Als ik moe maar voldaan op de parkeerplaats kom, valt m'n oog op zo'n ieniemienie rode Greenwheels. Hij zit behoorlijk volgepakt en ik herken direct de krullenbol en het lange lijf van de Biebboys. Doen jullie ook nog lekker duurzaam, roep ik door het open raampje. Ja natuurlijk! Ik mis wel een mooie autosticker van jullie over de zijkant, zeg ik nog. En lachend vertelt de langste over z'n brandweerauto/camper waarvoor hij inderdaad een grote magnetische sticker wil laten maken. Voor de Kinderboekenweek! Geniaal.

De spirit voor de toekomst zit er bij deze boys in ieder geval nog in. Dus, Adriaan en Eppo, als je meeleest, ga eens praten ze met. Ik ken alle ins en outs natuurlijk niet, maar er gaat zoveel geld komen voor borging, daar mogen zij toch ook wel van meegenieten? Het land schreeuwt om goeie programma's, deze wordt met veel liefde al gemaakt. Inpakken en strik erom!

Oh ja, en een bedrijfsauto voor hun tournees door het land wordt op prijs gesteld. Hoeft niet groot te zijn. Dat heb ik met eigen ogen gezien. Die twee passen echt overal in.

In plaats van een songfestival

Een zachte zaterdagavond. Ik zit in de auto voor een winkelcentrum met alle ramen open. Wachtend op m'n afspraak vermaak ik me met alles wat via de mobiel binnen handbereik is. Ineens klinkt er een stem. Onderzoekend naar waar dit vandaan komt kijk ik op. Op gepaste afstand staat een man bij z'n fiets, bijna beschaamd wegkijkend zoekt hij opnieuw contact.

"Mevrouw, sorry dat ik u lastigval, ik vind het heel vervelend om te vragen, maar heeft u misschien een paar euro's voor wat eten? Ik leef al vier maanden op straat, ben m'n baan kwijtgeraakt, m'n vrouw is bij me weg, ik doe m'n best, maar heb even niks meer en ik ga niet stelen, dat heb ik met mezelf afgesproken."

Och jee, daar gaan we weer, denk ik verwonderd. Ik doe echt niks, ik zit hier zelfs verstopt in m'n auto. Wat is dat toch. Heb ik een soort engelenaura om me heen, dat arme stumperds aantrekt?

"Dus alles in je leven zit op dit moment tegen", is m'n eerste reactie als hij is uitgepraat en weer beschaamd naar de grond staart.

"Ja mevrouw." En hij begint te vertellen. Ik kijk en luister, soms meelevend knikkend of glimlachend. Er komt een soms wat onsamenhangend verhaal, over een reorganisatie, vriendin terug naar Oekraïne, beide ouders jong overleden, broer ver weg, slechte relatie met schoonzus, vrienden waar hij soms terecht kan maar die hem eigenlijk laten vallen. Dat zou hij zelf nooit doen. Leger des Heils? Ja, daar was hij wel eens geweest, maar dat zijn allemaal mensen met een psychisch probleem, zo is hij niet. Humanitas? Dat zit vol. Wat hem echt zou helpen? "Een woonadres, want dan kan ik een uitkering aanvragen en weer iets gaan opbouwen. Ik ben beeldend kunstenaar, mevrouw" 

Zo zit onze wereld dus in elkaar. Als je op straat staat, kom je er niet zomaar weer tussen. Werken? Eerst een woonadres. Uitkering? Eerst een woonadres. Maar dat is voor sommige mensen de verkeerde volgorde. En wat kan ik doen? Luisteren, erkennen, even niet wegkijken en als uitschot behandelen. Kunstenaar hè? Dan is de wereld al snel wat donkerder dan bij 'normale' mensen nietwaar? Ja mevrouw, zegt hij, dankbaar voor die herkenning. 

Ondertussen heb ik het enige briefgeld dat ik in m'n portemonnee heb in m'n zak gestoken en ben bij hem komen staan. Ik feliciteer hem glimlachend met z'n geluksdag dat hij mij hier treft en dat ik iets heb met mensen die vastlopen in het leven. Als ik hem het geld geef en hem een goede maaltijd en lekker bed toewens, springen de tranen in z'n ogen. Ik voel zelfs de last die op dat moment van z'n schouders valt. 

"Ach mevrouw, u bent een engel. Gelooft u in God? Weet u, gister zag ik een oude man op straat vallen. Ik reikte hem m'n hand om hem te helpen. Die wilde hij niet aannemen. Toen kwam er een mevrouw en die hand pakte hij wel. Als je eenmaal op straat leeft, willen mensen  gewoon niks meer met je te maken hebben."

En dat is dus hoe we met elkaar leven. Maar deze avond even niet. Ik gaf hem ook een adres waar hij met zijn situatie volgens mij wel tijdelijk terecht kan en misschien zelfs iets kan gaan opbouwen. En daarna liet ik het los. Ik had m'n karmapunten voor dit weekend wel weer verdiend en keek nog even glimlachend naar boven. Jaja, boodschap gehoord. Het is niet onopgemerkt gebleven.

Bonusfail

Beste Albert Heijn,

We moeten praten! Echt.

Kijk, ik ben een ruimdenkend mens en ik heb best veel begrip. Ik snap dat je kopers wilt lokken en verleiden. Dat doen we in de bieb ook. We hebben daarvoor zelfs jullie 'retail inrichting' omarmt. En ook ik maak vaak dankbaar gebruik van je bonuskortingen door een voorraad vaste producten in te slaan of zelfs eens iets nieuws te proberen.

Ik snap ook nog wel dat je kopers met die oranje bordjes stiekem wilt misleiden. Door ze net een dag te lang te laten hangen. Of net een beetje tussen twee producten in. Of door er andere producten bij te plaatsen waardoor het lijkt alsof die ook onder de aanbieding vallen. Als dat jouw manier van zaken doen is, dan train ik mezelf altijd goed op te letten.

Ik heb ook echt begrip voor die vervelende controles bij de zelfscankassa. Er zal heus misbruik van worden gemaakt. Zowel uit boze opzet als misschien omdat je aan het eind van je budget altijd nog een stukje maand over hebt. Of omdat er domweg geen (werkende) barcode op een product zit... De meeste medewerkers tonen echt wel respect door m'n keurig ingepakte tas niet teveel overhoop te halen, dus ik toon begrip.

Maar mijn begrip houdt op als je zelf gaat lopen etteren met die zelfscanners, meneer Heijn. Kijk, als ik een bonusproduct scan én ik hoor die gezellige vallende muntjes (waardoor het hele gangpad weet dat ik een aanbieding heb gescoord) én de scanner toont m'n korting in het totaalbedrag, dan verwacht ik bij het afrekenen dat die korting ook is verrekend. Dat is toch de deal?

Gelukkig had ik dit keer niet veel boodschappen. Toevallig viel me op dat de bedragen anders waren dan na het scannen. En toen was ik helaas zo slim eens wél voor de milieu-onvriendelijke complete bon te kiezen, zodat ik kon checken waarom ik het gevoel had dat er iets niet klopte. En dat gevoel bleek juist.

Tuurlijk, als ik er iemand bijhaal, dan neemt die vriendelijk de tijd uit te zoeken aan wiens kant de fout zit en neem ik de tijd weer in een rij te gaan staan om zonder verdere discussie m'n gemiste korting uitbetaald te krijgen. Maar dat is toch zonde van zowel mijn tijd als die van je medewerkers?

Dus nu heb ik toch wel twee serieuze vragen, Albert. Ten eerste, hoe heb je dit technisch eigenlijk geregeld? Een correcte afrekening in de zelfscanner omzetten naar een verdwenen bonus bij het afrekenen? Best knap.

Maar ten tweede, hoe vaak heb je mij en je andere kopers - met nog enig vertrouwen in hun ziel - dit eigenlijk al geflikt? Rinkelen die muntjes lekker in je bonuszak?

Oh ja, en ten derde, wat ga je hieraan doen?

Met verwonderde groet,
Je bovenbuurvrouw

Sit down and shut up

De laatste studiebegeleidingsdag van dit schooljaar eindigt met een festival vol workshops voor en door studenten. Snuffelen aan elkaars praktijkervaring. Ik dompel me onder in een kennismaking met de Nan Yar tarotlegging. Een eigen bewerking van de oeroude Marseille Tarot van medestudent en counseler Ingrid Schippers. Ook gelijk een mooie opwarmer voor onze laatste module, want dan duiken we in de voorspellende technieken van o.a. I Tjing, Tarot en handlezen. Ik ben meer van de orakelkaarten, dus het was is mooi eindelijk eens te leren hoe de tarot is ingedeeld. En wat in grote lijnen - bij alle varianten die er te krijgen zijn - de betekenis is.

Ook wij mogen natuurlijk een legging voor onszelf doen. Voor deze gelegenheid een eenvoudige 1-kaart legging. Daar hoort wel een vraag of motivatie bij. Ingrid noemt wat mogelijkheden, dus ik denk 'ik heb maar één kans, ik ga voor de hoofdprijs: m'n hoogste potentieel, of zielsbestemming'! Ik check nog even of ik die alleen uit de 21 archetypen mag trekken of dat ik het hele deck moet gebruiken. Nou, voor zo'n vraag zou ik het hele deck nemen, zegt ze.

Hè jammer, want die archetypen hebben zo'n mooie afbeelding. En ik wil eigenlijk graag een plaatje, een duidelijk personage. Niet zo'n 'gewoon' cijfer uit één van die vier series. Verder heb ik geen wensen. Tijdens het schudden vallen er al twee kaarten uit. Die leg ik braaf apart, want daar zit ook altijd een boodschap in. En dan trek ik mijn 'hoogste potentieel'.

Bevrijding - 10 van Uitdagingen (zwaard) 
Bevrijd jezelf van elke vorm van vooroordeel. Het is slechts je Ego, dat tussen jou en de wereld staat.

Ja heerlijk. M'n oordelen en vooroordelen zijn zo vaak leidend. In de eerste plaats over mezelf, maar de ander wordt ook niet gespaard. Zelfs de tarot is beter als het een plaatje is, wat ik natuurlijk niet krijg. Hoe mooi dat ik deze wake-up call ontvang. Om m'n hoogste potentieel te leven heb ik m'n grootste draak te verslaan. Dank voor het zwaard.

En die andere twee kaarten? Nou, die gaan me helpen om daar te komen.

De Goede Daad - Ridder van Hulpbronnen (munt)
Elke goede daad geeft je de kans te laten zien wat je waard bent en legt de wereld aan je voeten.

Steeds beter en vaker zie ik hoe ik met een kleine en oordeelloze daad iets waardevols voor de ander kan betekenen. Milder zijn voor die ander maakt me ook milder voor mezelf. Lekker mee doorgaan dus.

Verbeeldingskracht - 8 van Gaven (kelk)
Alles wat je kunt verbeelden, is ook echt mogelijk.

Stel je toch voor. Werkelijk bevrijd zijn. Van zoveel meer dan alleen m'n vooroordelen. Werkelijk van zingevende waarde zijn door het goede te doen. Hoe klein ook.

Ik ben toch wel blij met m'n kaarten. Ook al hebben ze geen plaatje! Thuis heb ik een yoga-tarot deck met prachtige afbeeldingen. M'n verbeeldende Ego zoekt daarin de kaarten die ik uit het Nan Yar spel heb getrokken. 

Afijn, de boodschap mag wel duidelijk zijn. Wat ik ook denk te moeten doen om m'n bevrijding te bereiken: Ga Zitten!

De dag van de vlinder

Tot slot van de les Zingeving bij ouderdom en verlies moeten we in groepjes in gesprek over onze associatie en herkenning bij een bepaald beeld. En dan vooral wat betreft het proces van leven, afscheidnemen, sterven en wedergeboorte. Bij de terugkoppeling blijkt dat er weer veel moois te zeggen is als je in dit kader even stilstaat bij een boom, een rivier of zelfs een verhuizing. Mijn groepje had gekeken naar dit proces bij een vlinder. Heel veel symbolischer gaat het niet worden natuurlijk.

Als je het hebt over groei, stilvallen en transformeren, is de vlinder bij uitstek het symbool voor opnieuw geboren worden. Hoeveel mensen worden niet verrast door een vaak terugkerende vlinder in de periode na het begraven van een dierbare. Wat niet iedereen wist, is dat de rups in de cocon, op enig moment van het proces, niet alleen lijkt te zijn 'vergaan', maar dat de cocon zelf even helemaal leeg is. Alsof de vlinder uit het niets ontstaat. Hoe wonderlijk.

Terwijl we nog wat heen en weer kletsen over het beeld van die vlinder, merkt een klasgenoot gniffelend op:

"Toch jammer, als je dan eindelijk getransformeerd bent en je blijkt een dagvlinder te zijn."

"Ja", zeg ik droog, "en dan heb je ook nog eens je dag niet."

Tussen het lachen door hoor ik m'n buurvrouw zeggen dat ik hier echt een stukje over moet schrijven. Kijk, als m'n vrienden ook al gaan meedenken over de onderwerpen voor m'n blog, dan heb ik ze kennelijk niet alleen aan het lezen gezet, maar ontwikkelen ze ook eenzelfde soort opmerkzaamheid voor de kleine lichtpuntjes in het moment.

Bij deze.

De weg van de sloeber

Het werd weer tijd voor een dakloze op m'n pad. Ik kom laat thuis na een enerverende avond met schrijver Fokke Obbema over de zin van het leven. In de hal van m'n flat zit een jongeman. Onderuitgezakt, smoezelig en duidelijk 'niet van hier'. We worden met regelmaat gewaarschuwd om vooral geen onbekenden binnen te laten, vooral 's avonds, want die versmeren de boel. Ach ja, en soms is het buiten gewoon te koud en het leven te zwaar.

Als ik hem vraag of hij iets zoekt, of ik kan helpen, mompelt hij eerst nog dat hij op iemand wacht, dat hij met vijf minuten wel weg is. Ik hoef maar even door te vragen om te horen dat hij toch eigenlijk geen plek heeft om te slapen, en geen werk meer, maar echt wel zo zal vertrekken. Ik ben inmiddels in de lege stoel naast hem gaan zitten, communiceren gaat fijner op gelijke ooghoogte. Ik zie vooral schaamte, leegte, moedeloosheid en heel veel moeheid. De walm van alcohol ontgaat me ook niet, maar geen hem eens ongelijk. Alles om niks te voelen en het een beetje warm te hebben.

Het kost niet zoveel moeite om de flarden van z'n verhaal tevoorschijn te luisteren. Hij komt uit Roemenië, 24 jaar jong, altijd gevoetbald, hij was zelfs professioneel keeper, vertelt hij met trots in z'n ogen. Wat doe je dan hier? Lang verhaal... Ja, dat zal. Zit je in de problemen? Nee, dat niet. Hij had 3 maanden werk, maar dat is gestopt. Hij hoopt morgen een telefoontje te krijgen! Maar ja, nu leeft ie op straat. Geen geld, geen hulp, alleen een verkreukelde ID-kaart en een piepklein rugzakje met wat kleren. Ja, Humanitas kent hij wel, maar die zijn nu gesloten. Daar kan hij morgen weer douchen, dat is wel lekker.

Terwijl ik in contact blijf peins ik me suf over wat ik voor hem kan doen. Ik ken geen opvangplekken met slaapplaatsen. En ik stop hem Toch ook niet in m'n eigen bed. Maar als ik nu wegloop, gooit de volgende bewoner die langskomt hem op straat. Uiteindelijk wijs ik hem op de beschutte plek in de diepte van ons trappenhuis. Uit het zicht voor iedereen. Het is niet veel, maar beter dan een tochtige hal of de straat. Als ik vraag alsjeblieft geen rotzooi te maken, haalt hij bedremmeld z'n schouders op. 'I don't have anything to make a mess'. Ach ja, dat is ook wel zo. De stumpert.

Ik vraag me nog lang af of ik er goed aan heb gedaan. Of ik meer had kunnen doen. Of ik hem ooit nog terugzie. Wat er van hem gaat worden. En bedenk me weer wat een rijkdom ik toch heb. Als ik de volgende morgen naar m'n werk loop, blijkt dat ik nog niet klaar ben met karmapunten scoren. Ik zie hem ineens gaan, richting Albert Heijn. Hij loopt zelfs alsof hij niet echt bestaat. Ik tik hem op z'n schouders en de ogen lichten weer een beetje op. Hij lacht en vertelt dat ie goed en lang heeft geslapen en over een uur bij Humanitas terecht kan. 

De alcohol is duidelijk opgetrokken, dat doet hem goed. Hij zal wel honger hebben. Nee, nee, hij hoeft echt niks. Pas na twee keer aandringen lijkt een sandwich hem toch wel lekker. Oké, dan gaan we die halen. Pak maar waar je zin in hebt. Echt niks drinken? Nee, nee, niet nodig. Geen sap of melk? Oh, melk. Mag het ook chocolademelk zijn? Ja joh, het is jouw ontbijt. Met een dubbele sandwich en literpak chocomel verlaten we de supermarkt. Hij vraagt zelfs nog of ik ook wel lekker heb geslapen en of het goed met me gaat. Ja hoor, met mij gaat alles perfect. Ik heb elke dag een bed, een douche en ontbijt, ik ben echt helemaal oké. Hij glimlacht, bedankt me en gaat op zoek naar een plekje om z'n maag te vullen.

Ik weet ook niet wat het is met mij en dit soort arme sloebers. Sommige daklozen hebben echt wel een soort agressie of donkerte om zich heen waar ook ik even aan voorbij loop. Maar heel vaak zie ik toch vooral die andere kant, die kant waar iedereen met een beetje opstapeling van pech ineens in kan belanden. En dan verdwijnt de ware ziel heel snel achter een muur van schuld en schaamte. Het is een kleine moeite én doet wonderen om daar een beetje licht op te laten schijnen. 

Terwijl ik me weer naar het 'gewone werkleven' begeef, voel ik blijheid dat ik toch nog iets voor hem heb kunnen doen. En het is net of er een zacht stemmetje in m'n oor fluistert: wel bij de les blijven Astrid, nu niet teveel laten afleiden van wat je hier te doen hebt. Oké dan.

Een tuimelende lemniscaat

"Weet je wat een oloide is?", vraagt m'n CERN-maatje in de pauze. Een wat? Nee dus. "Mooi!", zegt ze. En ze schuift me een klein doosje toe. Kadootje, als dank voor alles. Er valt een wonderlijk en zacht houten figuur in m'n hand. Ik moet aan een driedimensionale lemniscaat denken. Het voelt bijzonder, ligt lekker tussen palm en vingers en het maakt me gelijk stil. Wat is dit?

"Een oloide", legt ze uit. "Dit staat symbool voor de verbinding tussen aarde en heelal. Door de vorm en de tuimelende omwenteling wordt onze eigen verbinding met de elementen aarde, water, vuur, lucht en ether aangeraakt en versterkt. En de vorm maakt de inwendige lemniscaat in je energetische lichaam wakker. Het helpt ook bij mediteren of in slaap komen." Serieus? Zoveel schoonheid in een stukje hout!

Ze leert me dat Rudolf Steiner rond 1920 een oproep deed om de relatie tussen de 5 platonische vormen (de driedimensionale vormen die bestaan uit regelmatige veelhoeken, zoals de kubus) en het universum compleet te doorgronden. Bijna 10 jaar later kwam iemand met een antwoord: een geometrisch lichaam dat hij een 'oloide' noemde. Eigenlijk twee cirkels, die haaks in elkaar zijn geschoven. Op een nogal ingewikkelde manier ontstaat deze vorm uit de beweging van de diagonaal van een kubus, gematerialiseerd in de tijd. Een oloide heeft de unieke eigenschappen dat hij in iedere omwenteling met zijn gehele buitenkant de grond raakt. En de lengte van die contactlijn blijft tijdens het rollen constant. Ook is het spoor dat hij hierbij maakt gelijk de bouwplaat waaruit hij wordt gevormd.

En zo is er nog veel meer over te leren. Maar wat maakt die kennis uit. Hij ligt in m'n hand en voelt daar thuis. En dat ik er gelijk een lemniscaat in zag, zie ik maar als een teken dat hij bij me wil zijn. Wie had dit figuur ook alweer ontdekt, zei je?

"Paul Schatz. Een wiskundige en kunstenaar. Uit Zwitserland." Nou moe. Weer een Paul. En weer ons Zwitserland. We knipogen even, ook naar boven. Dank Margje, voor alles, en zoveel meer.

Nieuw leven

Wat is er toch... knaagt een stemmetje al de hele week in m'n oor. Ik heb ergens last van. Ik merk het aan emoties, die met golven omhoog komen. Ik merk het aan pijntjes, die ik lang niet heb gevoeld. En zwemmen lukt ook al niet. Wat is er toch... Ik kan natuurlijk wel dingen aanwijzen die me in werk en privé bezighouden, maar dat is het niet alleen. Hoe dan ook, ik geef me er maar aan over. Zoveel heb ik al wel geleerd.

Gelukkig mag ik weer naar school. Nieuwe module, nieuwe docenten. Uit het kwantumhoofd en weer lekker in het hart. Zingeving bij ouderdom en verlies, hoe wonderschoon. Ik voel me gezegend met het weinige definitieve afscheid dat ik tot nu toe heb ervaren. Confronterend ook wel, want ik heb dus eigenlijk geen idee wat er dan loskomt of wat ik dan door moet. De thema's van deze les zijn echter pijnlijk actueel bij families die me dierbaar zijn: dementie en euthanasie. Hoe mooi om dat juist vandaag met deze fijne klasgenoten vanuit spiritualiteit en zingeving te onderzoeken. 

Met frisse energie loop ik 's avonds weer van het station naar huis, dwars door de binnenstad. Er bekruipt me iets, wat is er toch...? Het is drukker op straat, mensen lijken agressiever, ligt er altijd zoveel troep aan het eind van een zaterdag, is er voetbal ofzo? Of ben ik gewoon extra gevoelig geworden? Dichter bij huis begint het ook nog eens te stinken naar een openliggend riool. Ik zie niks, maar ergens gaat er beslist iets mis. Dat blijkt precies voor de ingang van m'n flat te zijn. Twee mannen hangen met een grote slang boven twee rioolputten. Mijn hemel, wat een ontvangst, alsof alle shit van de wereld over me heen walmt. Ik verlang intens naar de veiligheid van m'n eigen plek. Dankbaar dat ik zo'n plek heb sluit ik snel de luiken, mooi geweest voor deze week.

Oh ja, we hebben de zondag nog. Lekker leeg, lekker geslapen. Maar... wat is er toch. Dat zware gevoel hangt er nog steeds. Als ik de gordijnen opentrek straalt het antwoord me toe: lente. Natuurlijk. Transformatie naar een nieuw seizoen. Andere kleren, andere kleuren, andere biologische klok. Hoe fijn het ook is om die lentezon te voelen en de natuur te zien ontwaken, ik moet bij iedere seizoenswisseling weer even schakelen hoor. Lente voelt alsof ik mezelf weer moet laten zien, letterlijk wat lagen moet afleggen. Is dat niet ook wat ik op dit moment op andere vlakken van mezelf vraag, me echt laten zien? 

Ja, zegt dat stemmetje, het is tijd. En dan verandert ineens de kwetsbaarheid van een jonge bloesem in nieuwsgierigheid naar de nieuwe vrucht die eruit gaat komen.

Het is gezien

Onze reis naar het mysterie onder de grond en het dak van Europa was een snelkookpan van indrukken. Verwondering, buitenaards, grootsheid en vooral dankbaarheid. Dat zijn wel de kernwoorden die we in onze rugzak mee naar huis nemen. Wat hebben we het goed gehad. In m'n Polarsteps kun je alles in woord en beeld meebeleven.

Tijdens de lange terugreis met de Zwitserse en Duitse spoorwegen laten we alles nog eens de revue passeren. De schoonheid overheerst. En we realiseren ons opnieuw hoeveel geluk het kwantumveld ons schonk. Met een soepele reis, prima hotel, perfect weer, goed eten, zalige wijn en vooral het heerlijke gezelschap! Om te voorkomen dat we helemáál in de wolken verdwijnen besluit het universum dat het wel genoeg is geweest met al die voorspoed. Net voor de laatste overstap in Münster blijft de trein stilstaan. Te lang. We weten dat we de aansluiting gaan missen. Maar goed, er zijn meer treinen naar Nederland, dus na een stevige sprint en een extra overstap zijn we dan toch echt bijna thuis.

Dat gevoel van bijna thuis wordt ineens versterkt door onvervalst Twents dat door de coupé schalt. De telefoon staat op luidspreker, we genieten allemaal mee. Ma heeft kennelijk iets doms gedaan, de kinderen zijn boos. Echt boos. Er wordt gevloekt en gemopperd. Er wordt met scenario's gestrooid om genoegdoening te halen. Iemand probeert nog wat te sussen, de coupé valt er stil van. Ik durf niet te kijken welke gezichten bij deze emoties horen, maar de spanning doet iets met het veld. Interessant.

We trekken ons weer terug in onze wolk, maar helaas volgt in Hengelo dan toch echt dat onvermijdelijke afscheid. Voor mij is het nu inmiddels een thuiswedstrijd en niet veel later trein ik langzaam Enschede binnen. Als de dames die voor mij staan beginnen te praten, herken ik de stemmen van die boze kinderen. Het blijken twee tienermeiden. Heb ik weer, en van binnen gniffel ik al om dit 'toeval'. Karma grijpt alsnog in als de meest boze van de twee bij het uitstappen door haar enkel zwikt. Ai! maar ze herpakt zichzelf zo onopvallend en stoer mogelijk. Instinctief check ik toch even bij haar in.

'Oeh, pas op!', roep ik. 'Gaat het?'

Ze draait zich om en... lacht. 'Ja hoor, dank u', zegt ze verrassend vriendelijk.

Ach zie je wel, zo kwaad is de wereld helemaal niet. Als je een beetje aandacht krijgt. En ik sluit de cirkel met in m'n hoofd de stem van reisgenoot Margje, die me leerde wat elk innerlijk leed heelt:

Het is gezien. Het is niet onopgemerkt gebleven.

Retourtje universum

Hoe je gewone leven ineens heel spannend kan worden. Dat bleek begin deze maand, toen ik tijdens de lessen kwantumfysica nonchalant verwees naar de mysterieuze tunnels van CERN onder Genève en Frankrijk. "Als iemand graag een rondleiding wil, dan laat maar weten", verscheen in onze groepsapp. Een klasgenoot, die de lessen vanuit Genève volgt, bleek wel wat te willen regelen. Sindsdien leef ik op adrenaline. Serieus? Daar kun je naar binnen? Onder de grond? Net als in Dan Browns Bernini Mysterie? Dichter bij het universum kun je niet komen toch? Ik ben geen avonturier, maar deze kans...!

Ik ben gelukkig niet de enige die er zo over denkt. Een andere klasgenoot wordt even wild en binnen twee weken zijn alle tickets geboekt. 'We gaan! We gaan echt!', roepen we sindsdien als dolle pubers naar elkaar. Dat broerlief ook mee wil, maakt het extra gezellig én zorgt ervoor dat we ook nog een dag gaan genieten van de hoogste hoogten en diepste grotten.   

Oké, dus we gaan. Nog 3 nachtjes slapen! Mijn hemel, als dat geen extra punten voor Kwantumfysica en Nieuwe wetenschappen oplevert. Oh ja, niet vergeten te vragen hoe ze bij hun onderzoeken omgaan met de invloed van de waarnemer. Dat vindt onze docent lekker. Voor de zekerheid vraag ik ook nog even aan die nieuwe ChatGPT, die weer uit het zwarte gat is gekropen, wat ik kan verwachten van een bezoek aan CERN. 

Een bezoek aan CERN, de Europese organisatie voor nucleair onderzoek, kan een spannende en leerzame ervaring zijn. Hier zijn enkele dingen die u kunt verwachten: 

1. Rondleidingen: CERN biedt rondleidingen voor bezoekers, die meestal worden geleid door natuurkundigen of andere experts die inzicht kunnen geven en vragen kunnen beantwoorden over het onderzoek en de experimenten die bij CERN worden uitgevoerd. 
   Dat is het plan!
   
   
2. Tentoonstellingsruimtes: Er zijn ook verschillende tentoonstellingsruimtes die de geschiedenis van CERN, de wetenschappelijke ontdekkingen die daar zijn gedaan en de technologie en apparatuur die bij de experimenten zijn gebruikt, laten zien. 
   Als deze ruimte de Synchrocyclotron heet, dan gaan we die zien.
   
   
3. Large Hadron Collider: U kunt de Large Hadron Collider (LHC) bezoeken, 's werelds grootste en krachtigste deeltjesversneller. Je leert hoe het werkt en het baanbrekende onderzoek dat daar wordt uitgevoerd. 
   Check!
   
   
4. Communiceer met wetenschappers: u krijgt misschien de kans om wetenschappers en onderzoekers die bij CERN werken te ontmoeten en met hen in contact te komen, en meer te weten te komen over hun werk en wat hen inspireerde om een ​​carrière in de wetenschap na te streven. 
   Zeker, persoonlijke begeleiding door een Nederlandse wetenschapper.
   
   
5. Wetenschapseducatie: CERN biedt ook educatieve programma's voor studenten en docenten, waaronder workshops, lezingen en praktische activiteiten, om de interesse in wetenschap en technologie te stimuleren. 
   Voldoende educatie met punt 1-4 lijkt me zo.
   
   
6. Geniet van het landschap: CERN ligt in het prachtige landschap buiten Genève, Zwitserland, dus u kunt tijdens uw bezoek ook genieten van het natuurlijke landschap en de lokale cultuur. 
   Retourtje uitzichtsplateau op 3.840 meter en ijsgrotten is geboekt.

Al met al kan een bezoek aan CERN een unieke en fascinerende ervaring zijn die inzicht geeft in de wereld van de deeltjesfysica en het baanbrekende onderzoek dat wordt uitgevoerd in een van de meest geavanceerde wetenschappelijke faciliteiten ter wereld.

Dank ChatGPT, voor deze heldere uitleg en het bevestigen van onze hoge verwachtingen. Uniek en fascinerend gaat deze reis zeker zijn. Inzicht in de deeltjesfysica hoop ik op te halen. Dan alleen nog even een baanbrekende scriptie schrijven voor m'n docent. 

Oh ja, en mocht ik niks meer van me laten horen, dan ben ik misschien verdwaald in de deeltjestunnel...

Muzikale twist

Ik kreeg een puzzel cadeau. Even briljant als afschrikwekkend. Een muziekpartituur. Hoe bedenk je zoiets! Maar ik dacht: eitje! Ik kan aan 99% van de stukjes zien of hij rechtop staat of ligt. Ik kan aan 50% van de stukjes zien wat boven en onder is. Ik kan zeker 75% van de stukjes precies lokaliseren door de partituur te lezen en goed te kijken. Of liever te puzzelen. Allemaal waar! Toch bleek het nog wel een hardgekookt eitje hoor.

Dit ging veel langzamer dan gedacht. M'n mooie dozenset om puzzels op kleur te sorteren gebruikte ik maar voor 'alleen notenbalken', 'rusten en friebels (ik hoef het alleen maar zelf te begrijpen hè)', 'echte noten', 'de 8e, 16e en 32ste tempobalkjes', 'de bijna witte stukjes' en nog een doos met alles waarvan ik geen puf meer had om het te verdelen. En dan dus heel geduldig stukje voor stukje een plek geven. Vaak in één keer goed, omdat ik precies wist dat dit was wat daar hoorde. Of een uur zoekend in alle dozen naar die ene friebel en moedeloos de maker verzuchtend.

Kortom, een puzzel met waar voor z'n geld. Totdat er helemaal aan het eind een nare wisseling van toon komt... als Beethovens strijkkwartet nr. 15 blijkt te veranderen in z'n symfonie nr. 10: de Unvollendete.

Ik zie, ik zie...

De module kwantumfysica zorgt voor nogal wat gefronste wenkbrauwen. Ik weet uit de studiehandleiding dat 'de conclusie van het begrijpen van kwantumfysica zal zijn dat bewustzijn géén product kan zijn van de materie van het brein'. Ook beloven ze dat ik na afloop begrijp dat we geen toevallige toeschouwers zijn in een onverschillig universum, maar er juist intiem mee zijn verbonden. Helder! Maar we zitten nog maar in les 2 en tot nu toe heb ik  vooral geleerd wat we allemaal nog niet weten, over licht en materie met name.

Wat wel voorbij komt is een fascinerend voorbeeld van kinderen die geblinddoekt kunnen lezen en spelen. Voordat ze de leeftijd bereiken waarop hun logische brein het overneemt, leren ze hun innerlijk licht en oog te gebruiken. En dan kunnen ze dus echt zien! Ook hebben we het over hoe alles (eh... licht, elektronen, krentenbollenatomen... dat ongeveer) bestaat uit golven. En dat een zeker twee-spleten experiment ons echt heel veel leert over hoe licht en materie werken.

Pittige lessen dus. Maar we doen ons best met een klas die deels fysiek en deels via zoom aanwezig is. Er gaan echter weer wat wenkbrauwen omhoog als vanuit de zoom ineens wordt gevraagd om de camera weer aan te zetten. Aanzetten? Wie had hem uitgedaan dan? Wat we ook proberen, zoom 'kan de camera niet detecteren'. Was er net nog beeld, nu is de ingebouwde camera foetsie. Wetende dat alles wat we zeggen en doen via onze apparatuur uitgezonden wordt, zal deze camera gedacht hebben: "Als jullie menen dat je alles via de golven van het universum en je innerlijk bewustzijn kunt zien, dan kan ik mezelf net zo goed uitschakelen. Succes verder!"

De nieuwe schrijfmachine

Oké, er is dus iets aan de hand in OpenSource land. Het heet ChatGPT en schrijft teksten. Stel de chatbot een vraag, geef hem een opdracht en hij komt met een goed leesbaar en origineel antwoord. Plagiaatcheckers herkennen de tekst niet als geschreven door een robot. Dus sneller dan het licht hebben scholieren en studenten de weg naar deze schrijfmachine gevonden en verwonderen docenten zich ineens over het niveau van de ingeleverde stukken. Ze voelen dat er iets niet klopt, maar wat? En wat nu?

Er zijn in korte tijd al vele artikelen over dit fenomeen verschenen. In mijn bibliotheekbubbel wordt er driftig over geblogd. Is dit het begin van het einde? Of het begin van een nieuw begin? Hoe gaat het onderwijs hierop reageren? Welke docent is de eerste die ChatGPT integreert in z'n opdrachten? Hoe dan ook een interessante ontwikkeling.

Dus ook ik ging vanmorgen maar eens kijken. Helaas, ik was niet de enige. Het scherm bleef wit, met in grote letters de opmerking dat ChatGPT haar capaciteit had bereikt. Lachen. Maar de echte lach kwam eind van de middag, toen de chatbot haar eigen talenten had ingezet om alle teleurgestelde bezoekers te informeren over de stand van zaken. In de vorm van een 'acrostic poem' of een 'screenplay', het wisselt elke keer dat je naar de site gaat. Geniaal!

En wat krijg ik als eerste uitleg? 

Write a guided meditation about the status of ChatGPT. 
"As you read this message, please take a moment to pause and breathe. Notice the sensations in your body and the rhythm of your breath. Remind yourself that you are not alone in wanting to try out ChatGPT. Many others are interested in it as well. Be patient and know that the website is doing its best to accommodate everyone. Trust that the right time for you to try ChatGPT will come. In the meantime, continue to focus on your breath and stay present in the moment."

Een meditatie... Mijn hemel. Deze Chatbot kent mij al nog voordat we kennis hebben gemaakt. Ik zeg: het begin van het einde.

Winterdip

Ik begon dit nieuwe jaar weer met een stilteweek in het monastieke Rosario. Voor aanvang had ik mezelf twee doelen, of liever uitdagingen, gesteld: kiezen voor een gedeelde slaapkamer en de dag beginnen met een winterbad in de zwemvijver. Beiden zouden een behoorlijke inbreuk plegen op m'n lichamelijke ontspanning en vaste ochtendpatroon. Dus ja, met recht een uitdaging.

M'n reisgenoot bleek het perfecte slaapmaatje. De ontspanning bleef en om eerlijk te zijn heb ik beter geslapen dan de laatste jaren in m'n veilige eigen 1-persoonskamer. Volgende keer maar eens proberen met iemand die ik echt nog niet ken.

Ik dacht nog even onder het ochtendbad uit te kunnen toen bleek dat ze de vijver tot bilhoogte hadden laten leeglopen. Maar het opperhoofd winterzwemmen zag in een hurkzit geen enkelprobleem. Dus na wat ademhalingsoefeningen voor de juiste focus daalden we voorzichtig de trap af om voor het water door de knieën te gaan.

Ik heb nog steeds niet het juiste woord gevonden voor deze ervaring. Lekker zou ik het niet noemen. Lekker is het eten dat elke dag voor ons werd bereid en m'n warme bed als ik wakker word. Maar deze dagelijkse dip in echt heel koud water geeft toch op z'n minst wel een enorme kick. M'n lijf durfde het helaas nog niet aan om een baantje te zwemmen, maar er mag nog een uitdaging overblijven voor de volgende keer. 

Dat ik soms niet wist waar ik in alle stilte en vertraging met m'n energie naartoe moest, kwam misschien ook wel door dit nieuwe ochtendritueel. Maar voor mij heeft de term winterdip ineens een hele positieve lading gekregen. En dat was het me helemaal waard!

23 woorden

Dit blog begon ooit als 'werkboek' voor de cursus 23dingen. Vannacht, na het ploppen van de champagne, ontving ik een puzzel met 23woorden. Je weet wel, waarbij je naar een warboel van letters moet staren om te zien welke woorden er het eerst uitspringen. Bijvoorbeeld als een soort vision voor het nieuwe jaar 2023. Oké, komt 'ie.

energie
plezier
vergeving

Ja lekker. Daarmee wordt 2023 vast een mooi jaar. M'n energie heb ik - na een kerstweek van buikgriep - eindelijk weer terug. En ik weet dat het blijven zwemmen en bewegen me bij die energie kan houden. Plezier leer ik steeds beter ontdekken en beleven. In m'n studie, m'n vriendschappen, met mezelf en met het leven in het algemeen. En die vergeving, ja, dat is de zachtheid die het leven meer energie en plezier kan brengen. Toch? Beginnend met het vergeven van mezelf. Dan komt de rest ook wel.

Ik wens jou ook drie mooie woorden voor een inspirerend nieuw jaar!