Democratie! Weet u het zeker?

Het voordeel van uitzendinggemist is, dat je soms toevallig oude, maar nog even bijzondere programma's ontdekt. Zoals bijvoorbeeld de documentaire Bhutan, geboorte van een democratie, die in april 2008 door de Boeddhistische Omroep werd uitgezonden.

We zien hoe Bhutan, een boeddhistisch koninkrijk in het hart van het Himalayagebergte, zich er op voorbereidt om een parlementaire democratie te worden. We zien een vriendelijk volk, dat haar koning adoreert. En de vertwijfeling bij velen over het nut van dit proces, dat door diezelfde koning in gang is gezet. Hij vindt dat de macht bij het volk hoort te liggen. En ja, als de koning denkt dat het goed voor het land is...

De testverkiezing, om te leren hoe een democratie werkt, was niet zo'n succes. Er was een lage opkomst, omdat in de piepkleine bergdorpjes niet iedereen oppas voor de boerderij kon vinden om zich in te schrijven als stemgerechtigde. En de neppartij met de koninklijke kleur Geel won met grote meerderheid van de andere kleuren. Leermoment: de partijen voor de echte verkiezing van 24 maart 2008 moesten een naam en geen kleur hebben.

Wat ik vooral zie, is een land waar iedereen in schijnbare harmonie met elkaar en zichzelf leeft. Ik zie een fijne koning, die het schijnbaar goed voor heeft met z'n volk. En dan begint ineens dat spel om macht. Om het vormen en uitdragen van ideeën en meningen. Om het winnen van stemmen. Het wij tegen zij. Terwijl in z'n hart iedereen gewoon hetzelfde wil. Geluk, vrijheid, gelijkheid, gezondheid, dat soort dingen. Nu staan economische groei, toerisme en infrastructuur bovenaan de agenda.

En dan denk ik ineens 'Nee, niet doen. Geen McDonalds, begin niet aan die politieke mooipraat, die onschuld en het vertrouwen in elkaar komen nooit meer terug.' Blijf alsjeblieft dat goed verborgen land, waarin wordt gesproken over het belang van het Bruto Nationaal Geluk. Maar ja, het is natuurlijk niet zo kies om mensen een democratie te ontzeggen. En toch...

Hoe staat het met uw Bruto Nationaal Geluk de laatste tijd?

Klein gebaar, groot plezier

Kent u dat? Die momenten waarop er allemaal 'gedoe' om je heen en in je lijf misgaat, vastloopt, disfunctioneert. Waarop ineens alle energie uit je wordt gezogen en je even niet weet hoe je er die dag nog wat van kunt maken.

Ik merkte in de loop van deze week al dat ik op zo'n moment afstevende. Ik zal u mijn gedoe-lijstje besparen, maar vanmorgen viel alles op z'n plek en was het over en uit met de energie. Nou ben ik gelukkig al zo ervaren dat ik het herken als 'slechts' zo'n moment, dus ik begin moedig op mezelf in te praten met 'niet aan toegeven, draai het om'. Maar ja, als in die andere hersenhelft het lijstje wordt aangevuld met de trein die net wegrijdt, valt dat lang niet mee.

Wat helpt dan om even te vergeten? Juist, een grote bak cappuccino. Zet die fantastische meid van de kiosk een beker voor me neer met een stralende smiley van cacao. Kijk, zíj heeft het begrepen. Zo maak je je reizigers weer aan het lachen!

Met die energie is het nog niet helemaal top, maar ik denk wel met regelmaat terug aan dat koppie. En ja, dat helpt.

Elkaar verstaan valt niet altijd mee

Taal bepaalt de wereld

In m'n vorige post refereerde ik aan een interview met filosoof Paul Bottelberghs. Behalve over multimediale geletterdheid sprak hij ook over taal in het algemeen. En taal is zeg maar echt mijn ding, dus ik blog nog even door op dat artikel.

Volgens Bottelberghs bepaalt taal niet alleen wat we kunnen zeggen, maar ook wat we níet kunnen zeggen. Dat geldt voor gesproken en geschreven taal, dat geldt voor alle media. Taal bepaalt ons denken en ons denken bepaalt de manier waarop we ons de wereld voorstellen. Daardoor kan het zijn dat culturen met een ander schrift de wereld soms letterlijk anders waarnemen dan wij.

Ons Griekse alfabet bestaat uit de weergave van op zichzelf staande, losse klanken. Voor ons bestaat de wereld dan ook uit een lege ruimte met daarin op zichzelf staande, losse objecten. Ons alfabet is een medium dat de rationele denkwereld opent. Vanuit de Westerse traditie hebben we de neiging te geloven dat denken noodzakelijk analytisch is.

Hoe anders is het wereldbeeld van volkeren die een schrift kennen op basis van pictogrammen. Zij denken veel meer in relaties. Het Chinese denken bijvoorbeeld speelt zich af tussen de twee polen Yin en Yang. Daardoor kent het Chinese denken een aantal begrippen níet, die voor ons juist de kern van ons denken uitmaken. Het Chinese denken kent bijvoorbeeld geen tegenstelling tussen subject en object of tussen ideaal en werkelijkheid. Het Chinese denken kent ook geen begrip als waarheid.

Geen waarheid? Maar waar filosoferen ze dan nog over daar in het wijze Oosten? Waarheid, schoonheid en wijsheid. Mijn denken, mijn wereldbeeld draait om die begrippen. En daar kun je heel lang over nadenken. Wat nu als jouw taal daar geen begrippen voor kent. Ja, dan denk je dus anders. Dus zoals denken én schrijven niet voor alle tijden hetzelfde is, is het dat ook niet voor alle culturen. Toch wel een vreemde gedachte.

Bottelberghs legt in dit verband ook een link met de media. Want volgens hem moeten we, om de huidige wereld te begrijpen, de media begrijpen. Als mensen het over de invloed van media hebben, focussen ze meestal op de inhoud ervan. Games bevatten teveel seks, reclame propagandeert het schoonheidsideaal. Echter, de voornaamste invloed van de media is niet hun inhoud, maar hun taal. Elk medium heeft namelijk z'n eigen taal. En die taal bepaalt weer wat je wel en niet kunt zeggen, wat je ziet en waar je blind voor bent, hoe jouw wereldbeeld is. Een inzicht dat al in de jaren zestig werd opgeschreven door mediatheoreticus Marshall McLuhan in zijn boek The Medium is the Message.

Dus die jongeren, die opgroeien als gamers in een virtuele wereld, die je zelf kunt oproepen of sluiten, die spreken een heel andere taal dan mensen, die zijn opgegroeid met wat de krant schrijft of wat de televisie laat zien. En zo'n wereldwijd verspreide game bezorgt gamers in het Westen weer een heel ander wereldbeeld dan gamers in het Oosten. Wat bij mij de vraag oproept: zullen we elkaar ooit nog wel verstaan, laat staan begrijpen?

Afbeelding

Digital immigrants snappen het écht niet

Van literaire naar multimediale geletterdheid

In het nieuwste nummer van Mediacoach staat een interessant interview met de Vlaamse filosoof en beeldenmaker Paul Bottelberghs. Het begint met een citaat uit een rapport over mediawijsheid in het Vlaamse onderwijs. Dat zegt dat het tot nu toe verbaalliteraire onderwijs jongeren attent moet maken op hun intuïtieve kijkgedrag, dat het de communicatiestrategieën van de media moet doorprikken, de betekenisgevende processen moet ontrafelen en een actieve participatie aan het mediagebeuren moet stimuleren. Kijk, dat maakt die toch wel alles omvattende definitie van Mediawijsheid ineens lekker concreet.

Om de uitdaging van het huidige onderwijs toe te lichten, gaat Bottelberghs terug in de tijd. We komen uit een periode waarin het gedrukte woord het belangrijkste politieke en culturele medium was: iemand die literair geletterd is, kan op basis van het schrift deelnemen aan het maatschappelijke gebeuren. Hij kan op een dusdanig niveau lezen en schrijven, dat hij begrijpt wat er in de krant staat, dat hij enig idee heeft van literatuur en dat hij zichzelf kan uitdrukken, z’n eigen opvattingen en gevoelens kan weergeven in tekst. De afgelopen vijfhonderd jaar was dat de kerntaak van het onderwijs: het vormen van mensen die literair geletterd zijn.

Vandaag de dag zitten we in een overgangsfase van een cultuur gebaseerd op literaire geletterdheid naar een cultuur gebaseerd op multimediale geletterdheid. Wie mee wil doen, wie wil communiceren met vrienden, of zich wil ontspannen, moet zich multimediaal kunnen uitdrukken. Dat wordt dus ook de nieuwe kerntaak. En dan hebben we gelijk een probleem. Docenten geven in een Vlaams onderzoek uit 2004 aan een kloof te zien tussen de klassieke literaire traditie en de opgroeiende digital native speakers. Ze onderkennen het belang van audiovisuele vorming op school, maar voelen zich onvoldoende onderlegd om dit zelf op te pakken. Dat dit wordt gezegd door zowel oudgedienden als door net afgestudeerde instromers, zegt helaas iets over de kwaliteit van de lerarenopleiding. Waarom krijgen studenten nog altijd geen multimediale bagage mee? We hebben een enorm potentieel aan media en een generatie die deze heel vanzelfsprekend vindt, en een onderwijs kan er (nog) niks mee. Terwijl docenten in hun vrije tijd best wel met media bezig zijn, maar dit om de één of andere reden van zich afwerpen zodra ze de school binnen stappen.

Bottelberghs roept op om het potentieel van de leerlingen te gebruiken en het onderwijs vanuit die leerlingen te veranderen. Ja leuk! Laat de docent van z’n troon afstappen, geef de leerling de ruimte om te tonen hoe multi onze huidige media zijn en bouw samen programma’s waarmee de ‘nieuwe geletterdheid’ het fundament wordt van ons nieuwe onderwijs. En waarom zouden we daar als bibliotheek niet bij bemiddelen. We hebben vast nog wel wat partijen in ons netwerkweb die dit proces en de uitkomst kunnen verrijken.

Met goede retail meer uitleningen

Met trots: Bibliotheek Hengelo 90 jaar

Stel je voor...
Je werkt bij een ambitieuze bibliotheek, je hebt die cursus gevolgd en op je jaarwerkplan staat... Nee wacht, die grap kennen we nu wel, dit keer gaat het over iets anders. Die ambitieuze organisatie waar ik werk, die bestaat in september 90 jaar.

Wat doe je dan...
Dan ga je met een paar enthousiaste collega's bij elkaar zitten, je combineert bruisende PR-activiteiten met actuele ontwikkelingen en je vergeet natuurlijk je eigen personeel niet.

En voila...
Namens mijn jarige bibliotheek presenteer ik met trots

September Jubileummaand

In aanloop naar de openingsfeestdag zijn al twee acties gestart.

• Zaterdag 15 augustus was een fotoshoot op de markt in Hengelo. Bij Wies kunnen we het succes daarvan zien en lezen. Iedereen laat op zijn foto zien hoe hij 'de bibliotheek in zich heeft'. Het beeldmateriaal gaan we gebruiken voor flyers, posters en soortgelijk publiciteitsmateriaal. Ik ben benieuwd naar al die gezichten van de bibliotheek.
• Ook kan iedereen vanaf nu stemmen op het mooiste boek uit de Top 90 van de afgelopen 90 jaar. De shortlist bevat misschien niet uw echte topper, maar er zit vast wel iets tussen dat u heeft geraakt. Laat het ons weten en maak kan op €90,- aan boekenbonnen.
• Natuurlijk besteden we op Bieblog Hengelo ook aandacht aan die Top 90. Tot aan de bekendmaking van de winnende titel blogt de redactie over haar favoriete boeken uit de afgelopen 90 jaar.

De grote feestdag is op woensdag 9 september. Ja, we konden het niet laten een beetje te spelen met alle negens die in dit jubileumjaar samenvallen. Ik ga niet alles verklappen, maar er valt natuurlijk wat te winnen, er zijn belangrijke en leuke genodigden, we starten met een baby-actie, een ledenactie en het uitdelen van ons jubileumboek, onze 90-jarige bibliotheekleden worden in het zonnetje gezet en het mooiste boek van de afgelopen 90 jaar wordt bekend gemaakt.

Maar wat ik eigenlijk nog veel spannender vind, is dat die middag ook onze vernieuwde begane grond wordt geopend. Mark Deckers schreef al hoe het winkelconcept in Zwolle-Zuid hem een kippenvel-ervaring bezorgde. Ik hoop dat we dat een beetje kunnen evenaren. Er wordt in ieder geval heel hard aan gewerkt. En na de begane grond gaan we gewoon door met de 1e en de 2e verdieping. Een impressie van hoe het er uit komt te zien wil ik u niet onthouden. En u bent natuurlijk van harte uitgenodigd om tijdens of na ons feestje de nieuwe 'winkel' in real life te beleven.

Bibliotheek Hengelo Vernieuwt!

View more presentations from Bibliotheek Hengelo.

Oh ja, en na al dat harde werken mag het personeel ook een dagje op stap. Met o.a. een bezoek aan Beeld en Geluid en een etentje bij Jamie Olivers Fifteen. Cool! Rest mij nog maar één ding:

Gogo Hengelo,

op naar de 100!

Biebteam op weg naar Hilversum

Weet Chantal veel...

Deze week verscheen een merkwaardige oproep op de nieuwspagina van onze Vereniging. Ik heb er één twitter over voorbij zien komen. Vonden we het het vermelden niet waard? Is dat typerend voor het voorzichtige en 'volgzame' karakter van de bibliothecaris? Ik heb het drie keer overgelezen en toen wist ik het zeker: Dit Is Slecht.

Het zit zo. De AVRO start in oktober met de nieuwe gameshow Weten zij veel, gepresenteerd door de lieftallige Chantal Janzen. Hierin neemt een kandidaat het op tegen zes groepen, die echt heel duidelijk als groep herkenbaar zijn. Denk aan krakers, hockeymeisjes, slagers, kapsters, surfers, gothics én bibliothecaressen. Elke groep roept bij de kijker en de kandidaat een uitgesproken mening op. Als het je lukt om die mening te ontkrachten, ga je met een leuk geldbedrag naar huis. Bingo! Maar het mooiste komt nog.

De omroep is op zoek naar vrouwen (liefst 35+) die het leuk vinden om de bibliothecaressengroep te vertegenwoordigen in de show. Op 15 en 16 augustus zijn er castingdagen in Amsterdam. Mocht u zichzelf of anderen herkennen in het profiel, en heeft u interesse, stuur dan uw naam, telefoonnummer en voorkeur voor castingdag op per e-mail.

Ik snap het wel. De fun van deze show is juist dat je stereotypen in het zonnetje zet. Ik zal dus niet roepen dat we geen knotjes, strakke pakje en strenge brilletjes meer dragen. Of sweaters, 'practische' schoenen en stoffen tasjes. En dat we ook niet verstoord opkijken als er iemand een beetje lawaai maakt. Maar ik zou het wel prettig vinden als ze de juiste termen gebruiken. Zoals in het ziekenhuis alle zusters nu verpleegkundigen zijn, zo werken er in bibliotheken bibliothecárissen. Die leeftijd is het probleem niet, daarmee heb je ongeveer 95% van ons personeel te pakken, maar waarom mogen alleen vrouwen zich melden? Er zijn ook best wel wat leuke bibliomannen. Zal wel niet stereotype genoeg zijn.

Het is dat ik dus juist vanwege dit soort Brood & Spelen geen tv heb, laat staan dat ik er aan mee zou werken, maar anders... Ik heb alleen al binnen mijn kleinschalige netwerk in no time zes bibliothecarissen bij elkaar die Kijker & Kandidaat nog flink zullen verrassen en die gegarandeerd met die leuke hoofdprijs naar huis gaan. Gezien de oproep ben ik alleen bang dat mijn topteam niet door de casting komt. Ze zoeken tenslotte 'bibliothecaressen'.

Wat de AVRO nog niet weet, is dat ze juist vanwége hun briljante gameformule dat team wel kan vergeten. Wij hebben namelijk 'als groep' nog een paar duidelijke kenmerken: afwachtend, bescheiden, bedachtzaam, niet in de spotlight hoeven staan... Binnen 4 dagen melden voor de casting voor een tv-gameshow? Ik kan me vergissen hoor, dus ik ga straks natuurlijk wel even kijken. Ben benieuwd hoe die ingehuurde acteurs hun bibliotheekrol spelen.

Tonen van de Ziel

Kijken in de Ziel

Onlangs had ik een wat beschamend 'leermoment'. Ik bekeek de eerste aflevering van een nieuwe serie van de RVU: Kijken in de ziel. Hierin portretteert Coen Verbraak toppsychiaters over hun vak én over zichzelf. Leuk, psychologie, mensen, smullen. In die eerste aflevering maken we kennis met het vak van psychiater en met de vakbroeders, die de komende dinsdagavonden uitgebreider aan het woord komen. Bij ene Christa Widlund schieten m'n werkbrouwen omhoog. Hè? Dat lijkt Anna Enquist wel. Wat een frappante gelijkenis, hoe is het mogelijk...

Oh schaam, bij het teruglezen van de aankondiging in de gids staat luid en duidelijk dat deze psychotherapeute niemand minder is dan schrijfster Enquist, die al sinds jaar en dag publiceert onder een pseudoniem. Hoe maak ik dit goed? Misschien door maar gewoon eens een boek van haar te lezen. Contrapunt, bijvoorbeeld. Waarin ze een analyse van Bachs Goldbergvariaties parallel laat lopen met een analyse van de relatie met haar verongelukte dochter. En waarin ze opmerkelijke gelijkenissen in vorm en dynamiek vindt. Bach schreef de variaties aan het eind van zijn leven om de plotselinge dood van zijn zoon te wreken. Enquist schreef het boek om de plotselinge dood (en wellicht het leven) van haar dochter te verwerken. Ja, dit ga ik lezen.

De serie kan ik iedereen aanraden. Niet vanwege de vernieuwende psycologische inzichten, maar omdat het zo intrigerend is om verschillende psychiaters over hun vak te horen praten. Omdat ze soms zo grappig verschillend antwoord geven op dezelfde vraag. De één vanaf een troon met een soort wetenschappelijke muur om zichzelf heen, terwijl de ander met sommige patiënten vrienden voor het leven blijft of zelfs verliefd wordt. Het merendeel zit daar zo'n beetje tussenin, met een prettige mix van menselijkheid en professionaliteit. En ik kan het niet helpen, maar bij elke psychiater die voorbij komt dringt telkens weer die ene vraag bij mij naar boven. Wat is jóuw verhaal? Ja, dit ga ik volgen.

Tip: voor de late vakantiegangers

Het nieuwe oorlogvoeren

Wie niet op Twitter of Facebook zit is het waarschijnlijk ontgaan, maar 'we' waren urenlang het slachtoffer van één van de grootste hacker attacks. Alles lag plat. Nou ben ik niet zo verslaafd en afhankelijk van deze diensten, bij een storing denk ik vooral 'oké, kom ik later wel weer terug' en ik had genoeg andere dingen te doen dan me hier over op te winden. Maar nu ik er eens wat nieuwsberichten op nalees, bekruipt me toch wel een raar gevoel. Wat blijkt? De Russen zaten hier achter!

Elseviers bericht leest als een slechte James Bond. Precies een jaar geleden vochten Rusland en Georgië een oorlog uit, Russische hackers legden al talloze Georgische websites plat, ze overspoelden internet met een enorme golf pro-Russische spamberichten, de aanval zou gericht zijn op één Georgische blogger, die zichzelf Cyxymu noemt, en die er zeker van is dat de aanvallen zijn uitgevoerd in opdracht van het Kremlin.

De Standaard legt uit wie die blogger is. De aanval was een poging was om Cyxymu het zwijgen op te leggen, omdat hij een uitgesproken mening heeft over het conflict tussen Georgië en Rusland over de afvallige Georgische regio Zuid-Ossetië van een jaar geleden. De aanval was één van de grootste en meest gecoördineerde aanvallen ooit in cyberspace. Cyxymu vond honderden spamberichten in zijn mailbox. En spam is in zijn naam uitgestuurd met een uitnodiging om naar zijn blog te gaan.

NRCnext gaat in op de techniek. De aanval was een zogenaamde denial-of-service attack. Dat is een aanval waarin websites met zoveel bezoekers overladen worden, dat de servers beginnen te roken. Normaal gesproken worden ze uitgevoerd doormiddel van virussen, maar in dit geval lijkt een stortvloed aan spam met links naar Twitter, Facebook en andere sites de oorzaak. Miljoenen mensen klikten tegelijkertijd op de links, waardoor de sites het moeilijk hadden om de grote hoeveelheden verkeer te verwerken.

Dit roept bij mij een paar vragen op:

• Wie zijn die mensen die zulke slechte spamfilters gebruiken?
• Wie zijn die malloten die spam openen en op linkjes gaan klikken?
• Is het dus zo simpel om (een deel van) het internet plat te leggen?
• Zijn bedrijven die werkelijk van (levens)belang zijn wel voldoende beschermd?
• Wordt internet het nieuwe wapen in een nieuwe oorlog?
• Ik dacht dat we bang moesten zijn voor chemische oorlogvoering of zelfs psychologische oorlogvoering. Maar hoe groot is het gevaar van de digitale oorlogvoering eigenlijk?

En ik maar denken dat de Derde Wereldoorlog over water zal gaan...

Eigenlijk vond ik het eerste bericht dat ik las over de Twitter-storing nog het leukst. Hyped.nl meldt de geruchten dat de site de dupe is geworden van een aanval van Twitter-haters, die vinden dat de site teveel aandacht krijgt in de media. Maar met averechts effect, want na elke grote storing schiet het aantal gebruikers weer omhoog, omdat er zo enorm veel over geschreven wordt.

Hè lekker, was het leven maar zo eenvoudig.

Soms een twee-eenheid: Lezen en Leven

Via

Iedereen bezit de bibliotheek

ZBdigitaal verwees vorige week al naar het artikel in Vrij Nederland. Over de zoektocht van bibliotheken naar hun betekenis in de toekomst. Frank Huysmans en Rob Bruijnzeels spreken hierin over de conclusies uit het rapport De openbare bibliotheek tien jaar van nu en over het samenwerkingsproject The Architecture of Knowledge. Edwin gaat in zijn bijdrage niet in op de inhoud van het artikel , dus dat doe ik dan maar. Want mij intrigeert vooral één uitspraak.

De centrale vraag is hoe de bibliotheek zich onmisbaar kan maken. Want ondanks dat we nog steeds de meest bezochte culturele instelling zijn, nemen het aantal uitleningen, leden en bezoekers gestaag af. Huysmans ziet een kerntaak in het doorleveren van content. Digitale content natuurlijk, of dat nu een boek, muziek of beeld is. Daar hoort gestoei met uitgeverijen bij. Bruijnzeels ziet een functie in het toekennen van betekenis aan informatie, waarbij de nadruk moet liggen op de proceskant (het zoeken) en niet op het product (het boek). Tot zover niks nieuws.

In het genoemde samenwerkingsproject buigen verschillende disciplines zich over de vraag hoe de bibliotheek van de toekomst eruit moet zien. Natuurlijk zitten daar ook architecten bij. Over de rol van de fysieke bibliotheek verschillen de meningen. Voor architect Jurgen Bey is die fysieke plek echter cruciaal, omdat

de bibliotheek volgens hem één van de weinige echt democratische en waardenvrije plekken in de samenleving is. Daarom verzet hij zich tegen de manier waarop bibliotheken proberen bezoekers aan te trekken: met aantrekkelijke lunchrooms, hippe koffiehoekjes en lezingen. "Bibliotheken nemen het warenhuis als voorbeeld. Dan gaat een uitbater eisen stellen, moet je er op een bepaalde manier uitzien, bijvoorbeeld. Terwijl het mooie van een bibliotheek nu juist is dat iedereen die ruimte tijdelijk mag bezitten, zonder dat commerciële belangen daar een rol bij spelen."

Oei, herkenbaar. We willen zo graag laten zien dat we niet meer die saaie blokkendoos zijn, maar veel klanten komen nog steeds voor dat 'afstempelgevoel', dat praatje aan de balie en die stapel boeken onder de snelbinders. Of het winkelconcept de bibliotheken gaat redden, ik weet het niet. In Hengelo staat de begane grond binnenkort volledig op z'n kop en wordt de eerste winkelplaatsing gerealiseerd. De ontwerptekeningen zagen er goed uit, maar we zullen zien. En ondertussen stoeien we soms ook nog wat met de uitbater van het leescafé...

Foto

Vrije tijd is zó duur

Thuisblijven lekker goedkoop? Mooi niet. Veel vrije tijd, een ontspannen lichaam en een opgeruimd hoofd doen je namelijk al die dingetjes kopen waar je tijdens het 'werkzame leven' niet de moeite voor neemt. En die je ook eigenlijk helemaal niet nodig hebt, maar daar gaat het niet om. Het geeft wel een fris en nieuw gevoel, dat gerommel in huis.

Maar aan alle pret komt een einde. De knip gaat dicht, de agenda weer open. Een vol jaarwerkplan wacht op me. Evenredig aan het opvoeren van m'n leefritme, staat het afnemen van m'n blogfrequentie en leeskilometers, ben ik bang. En begint de zoektocht weer naar die mooie balans. Dit seizoen ga ik 'em vinden, ik voel het!

Het geluk van Moeyaert

Ik kondigde m'n aankoop al aan en de afgelopen week heb ik de nieuwe novelle van Moeyaert gelezen: Graz. Slechts een kleine 101 pagina's groot genot. Na afloop dacht ik: "Oké, nog een keer, nu iets langzamer, zodat ik ook alles wat tussen de regels staat echt lees." Want Moeyaert spreekt in de spaties tussen zijn woorden, zijn boodschap klinkt het sterkst op de momenten dat je het verhaal even op je in laat werken. In de witte ruimte dus. (via)

Over de inhoud en de symboliek verwijs ik naar deze mooie Vlaamse recensie. Uitleggen waarom ik zelf zo van Moeyaert houd, kan het beste door een paar van zijn gedachten te citeren.

Over een avondwandeling bijvoorbeeld:

Toch slaagde ik er niet in het tempo te vinden dat ik doorgaans aanhield, dat eigenste gangetje van mij dat langzamer is dan stappen, precies de goede snelheid om veel te zien maar weinig in me op te nemen, zodat mijn hart al kon gaan slapen voor ik in mijn bed lag.

Over hoe iemand de routine van zijn werk voelt:

Goede raad komt er bij mij in hele volzinnen uit. Ik heb de juiste woorden in de goede volgorde in een laatje klaarliggen. Ik heb ze er maar uit te nemen en voor te houden.

Of over verdriet:

Toen ik mijn voordeur achter me dicht had, en er met m'n rug tegenaan leunde, sloot ik mijn ogen en liet het jammerende geluid, dat ik in mijn keel had onderdrukt, gaan. Ik denk niet dat het een geluid van verdriet was. Soms zijn mijn longen te klein.

En over stilte:

De stilte die er hing was niet te vergelijken met een stilte die we kennen. Het was niet die van onder water. Het was niet de stilte die gonst als we onze oren dichtstoppen. Het was alsof mijn stem ineens een paar octaven zakte, alhoewel ik niks zei. Dat soort stilte.

Maar het meest genoot ik van de kijk op geluk en liefde:

Als iemand zegt dat hij een gezin heeft, denken wij er vanzelf geluk bij, omdat ons altijd is voorgehouden dat een gezin en het geluk een onafscheidelijke tweeling is. Als iemand zegt dat hij het geluk heeft gevonden, dan geven we hem vanzelf de liefde van zijn leven, terwijl de liefde en het geluk niet per se in hetzelfde bed slapen. Ik kan me voorstellen dat het geluk niet graag alleen slaapt, maar ik denk niet dat het geluk altijd naast de liefde ligt.

Moeyaert schreef dit verhaal in opdracht van toneelspelersgezelschap STAN, die het binnen de productie STUKKEN als monoloog heeft opgevoerd. Ik zie dat wel voor me. Ik ken de acteurs van dat gezelschap niet, maar volgens mij zou dit boekje in handen van iemand als Gijs Scholten van Aschat ook een mooie avond opleveren.