zondag 18 december 2022
Koffietijd
zondag 11 december 2022
Over een appel en een boom
Ter nagedachtenis van, zal ik maar zeggen!
maandag 28 november 2022
Teveel aan tafel
Ethiek blijkt een onderdeel binnen het filosofisch spectrum dat me boeit en raakt. Ik denk omdat het direct gerelateerd is aan het 'mens zijn'. Of, zoals onze docent het noemt, aan de vraag hoe we als mens goed kunnen mensen in het leven. In wezen is elke ethiek een sociale ethiek, zonder mensen ís er zelfs geen ethiek. En het komt altijd om de hoek op de momenten dat het wringt...
Kijk, daar zit de adder. Ik ben niet zo van het wringen. Ondanks dat ik me verbaal best goed kan uitdrukken, knijpt m'n keel dicht zodra het begint te wringen. M'n lichaam reageert voelbaar en m'n denken maakt overuren. Misschien dat ik het daarom wel lekker vind om denkhandvatten te krijgen om zo'n wringende situatie via verschillende ethische modellen te 'ontleden'. Niet dat ik daar de tijd voor heb in het moment dat het wringen zich voordoet, maar uiteindelijk begint alles met bewustzijn. En dat wordt duidelijk getraind.
Ethische reflectie begint natuurlijk met reflectie op je eigen - vaak onbewuste - horizon. En hoe die betekenis geeft aan wat je doet. Hoe die maakt dat jij de dingen begrijpt en de ander 'verstaat'. Natuurlijk, we hebben allemaal onze eigen bril op en ons eigen referentiekader. Maar ik had hem nog niet zo scherp gevoeld als in een treffend beeld dat de docent schetst:
In ieder gesprek zitten vier mensen aan tafel. Jij en ik. Maar ook de persoon die jij denkt wie ik ben en de persoon die ik denk wie jij bent. Auw. Ja, zo kan het werken. Als je niet bewust bent en teveel gelooft in jouw eigen waarheid. Een goed idee dus om voor ieder gesprek even je bril te poetsen. En maar twee stoelen neer te zetten...
zondag 20 november 2022
Iemand moet het doen...
zondag 6 november 2022
Leerzaam Netflixen
"In grote lijn zijn er drie theorieën over hoe je 'goed' moet leven. Aristotels' deugdethiek geloofde in bepaalde deugden van geest en karakter, zoals moed en gulheid. Je moet proberen je te ontwikkelen volgens deze deugden. In de gevolgenethiek komt de basis voor het beoordelen van goed of slecht voort uit de gevolgen van een actie. Hoeveel nut of goeds kwam eruit, tegenover hoeveel pijn of slechts. Volgens de deontologie zijn er strenge regels en plichten voor iedereen, zodat de samenleving functioneert. Ethisch zijn is gewoon deze plichten nakomen en die regels volgen.
Maar de échte zin van het leven, het ethische systeem dat je moet volgen, is nihilisme. De wereld is leeg. Niks heeft zin en je gaat gewoon dood. Dus doe maar wat!"
Gelukkig hebben we na de lunch Zingeving & levensbestemming. Anders ga ik zo 'leeg' naar huis om maar wat te doen.
vrijdag 28 oktober 2022
Living Alone
Als ik - na het wegzwemmen van een week vermoeidheid en emoties - de kleedkamer in stap, val ik midden in een gesprek van twee dames in de ruimte ernaast. Aan de leeftijd van hun stemmen te horen komen ze uit het grijze dobberbad.
"Nou, een beetje uitgaan enzo, leuke avondjes op stap."
"Gewoon gezellig, zeg maar."
"Ja, een lat relatie."
"Dat is met seks!"
"Nee nee, lat, living alone together."
"Nee, het is living apárt together. Dan ben je wel samen."
Ze mompelen nog een beetje door wat ik niet helemaal meekrijg, want mijn gezicht heb ik inmiddels in de handdoek gedrukt van de pret.
"Ja, maar dat is wel met seks," klinkt het ineens weer resoluut.
"Oh... dan is het vriendschap."
Waarvan akte.
dinsdag 18 oktober 2022
Zwemmers onder elkaar
zondag 9 oktober 2022
Shit happens
woensdag 5 oktober 2022
Betekenis zien
maandag 26 september 2022
Over ik en de ander
zondag 18 september 2022
Ik kies dus ik ben
Qua existentie zijn we inmiddels bij Sartre aangeland. Hij had nogal uitgesproken ideeën waar het gaat om kiezen, vrijheid en moraal. De docent haalt een beroemd voorbeeld aan van een student die zich bij Sartre had gemeld met een groot dilemma. Iets met kiezen voor z'n moeder of z'n land in het licht van de Tweede Wereldoorlog. We filosoferen wat over de casus, tot een klasgenoot opmerkt dat die student natuurlijk had kunnen weten wat voor soort antwoord hij zou krijgen. Hij was niet voor niets naar Sartre gegaan.
Ja natuurlijk. En herkenbaar. Deze week nog werd ik gebeld door een vriendin. Er speelde iets, ze voelde zich onderdeel van de situatie, want ze wist meer en nu wist ze niet wat ze moest doen. Dus ze begon te praten. En ik deed waarvoor ze me belde: luisteren, samenvatten en doorvragen naar wat er achter haar emoties, gedachten en aannames zit. Al pratend tegen mij, en reagerend op mijn vragen en opmerkingen, kwam ze zelf tot een passende eerstvolgende stap.
Ik merkte wel dat ik soms een beetje snel door de bocht was gegaan met haar. Dus ik bood nog even een opening om het te heroverwegen. 'Ja sorry hoor', zeg ik, 'maar dit is wat je krijgt als je mij belt. Je kunt ook die andere vriendin nog even bellen, dan krijg je een ander gesprek.' 'Ja, nee,' zegt ze direct, 'dan krijg ik een antwoord waar ik toch niks mee kan.'
Ik schiet onbedoeld in de lach. Gewoon om de herkenbaarheid van hoe het werkt, met raadvragen en met onze vriendschap. En de casus van deze filosofieles laat dat opnieuw zien. Dus, de volgende keer dat je besluit iemand om advies te vragen, kijk niet naar je probleem, maar kijk naar degene die je wilt gaan bellen. In die keuze ligt mogelijk het antwoord op je probleem, dat je diep van binnen eigenlijk al weet.
zaterdag 10 september 2022
Meebuigen met het lot
Leerjaar 2, Module 1. We zijn begonnen. En het is een zware start, ik kan niet anders zeggen. Druk met m'n werk en een dieper voelbare werkdruk. De ene enkel nog altijd gezwollen en stram. De andere voet nu met een gebutste nagel, omdat ik iets zwaars op m'n teen liet vallen. Wegens treingedoe voor het eerst met de auto naar school, blijkt halverwege dat ik flink moet omrijden omdat de snelweg 'dicht' is. En dan zijn de vakken van deze module ook nog eens pittig: grenservaringen en existentiefilosofie. Goedemorgen.
donderdag 25 augustus 2022
Gezelligheid boven alles
maandag 22 augustus 2022
De perfecte non-logica
Mijn grootste meehelpklus in het klooster waar ik deze zomer verbleef was me op het lijf geschreven: "Wil je de bibliotheek opruimen?" Maar natuurlijk, lieve Sophie, hoe wil je het hebben? Simpel: literatuur weer bij elkaar en op alfabet. Frans en Engels apart. De rest op genre: muziek, kunst, natuur, koken, economie, filosofie, religie... En de grote leestafel graag opnieuw inrichten, en weer precies in het midden zetten, want er klopt iets niet...
zaterdag 20 augustus 2022
Stilvallen
vrijdag 12 augustus 2022
Taalvirtuoos
Een week voordat m'n jaarlijkse stilte-reset-retraite begint ben ik al in dat bijzondere Rosario. Om in en om het klooster te helpen waar nodig, voor onderhoud of gasten. Mijn zinvolle bijdrage aan het voortbestaan van deze plek. En als bonus leer ik zo niet alleen meer over het B&B-leven, maar leer ik ook de dochter des huizes beter kennen: een 15-jarig lief bijdehandje. Met de voorbijtrekkende gasten gaat het al snel over taal. Want zoals dat altijd gaat tussen Vlamingen en Nederlanders; binnen de minuut ben je woorden uit de spreektaal aan het vergelijken, of toelachen. Of gewoon aan het uitleggen, omdat je elkaar anders misverstaat.
Zo leerde één van de gasten mij dat Vlamingen nu ook allemaal het woord 'leuk' gebruiken. Echt Nederlands, dat zeiden ze vroeger nooit. Maar ja, sinds Facebook en sinds die Like-knop overal, die ook in het Vlaamstalige gebied als vind-ik-leuk wordt vertaald, noemen ze alles in Vlaanderen nu ook 'leuk'. Amai, daar had ik nooit bij stilgestaan. Dat door de taal binnen een sociaal platform de spreektaal van een heel gebied of land wordt beïnvloed. Het is wat. Ondertussen wissel ik met de Bijdehante wat spreekwoorden en gezegden uit. Zo leer ik haar dat we met 'de koek is op' bedoelen dat het maximale is bereikt. Dat kan gaan over je geduld of je begrip, maar dat we het meestal gebruiken in de context van geld.
Een tijdje later valt haar oog op mijn theeglas waar ik het gebruikelijke naamstickertje op heb geplakt. 'Waarom schrijf je er alleen As op?', vraagt ze.
'Ach ja, voor mij is dat genoeg. En ik ben gewoon lui. Het gaat er toch vooral om dat de ander weet dat dit niet zijn glas is. Wat dat betreft had ik er ook zoiets als m'n pincode op kunnen zetten.'
'Dan is de koek wel snel op', zegt ze zonder blikken of blozen.
Zo fijn als een les snel wordt opgepikt.
zaterdag 30 juli 2022
Vakantie voorpret
Mijn vaste kapster kent niet alleen m'n haar van alle kanten, maar inmiddels ook mij als mens. En ze kent haar collega's, dus deze keer laat ze het inzetten van de highlights in vertrouwen aan twee andere dames over terwijl ze naast ons een klant knipt en föhnt. Dat betekent wel dat ik sommige vanzelfsprekende gesprekken met wat achterstand begin.
Dus als dame 1 me naar m'n vakantieplannen vraagt, overweeg ik even of en hoe ik de waarheid zal aanvliegen. Maar goed, uiteindelijk kan ieder onderwerp een leuk gesprek opleveren. Ik besluit in de arena te stappen. Voor het gemak laat ik toch die 'stilte' nog maar even achterweg als ik antwoord:
"Ik ga op retraite."
"Wat ga je doen?"
"Retraite", probeer ik nog een keer.
"Wát?", klinkt het inmiddels een beetje bezorgd.
"RE - TRAI - TE", roep ik meermaals en steeds luider, in een poging boven het lawaai uit te komen.
"Ik versta het echt niet", zegt ze, "weet jij wat ze bedoelt?", roept ze in groeiende wanhoop naar m'n vaste kapster.
"Ja, met stilte enzo", helpt ze haar collega, "dan mag je een week niet praten."
"Niet praten? Waarom niet! En hoe noem je dat?"
"Retraite", zeg ik inmiddels lachend, omdat ik wel kan raden hoe dit gesprek gaat verlopen.
"Dat woord ken ik echt niet, ik dacht dat je zei op de trekker!"
Oh zalig. We maken zo snel fouten.
[foto]
maandag 18 juli 2022
Overgave
Dan stapt ze over me heen naar de andere hoek. Quasi ongeïnteresseerd kroelend met het hout. Dan voorzichtig voelend hoe ik aai. Na nog een keer heen en weer drentelen wint de rechterkant en theemutst ze onder m'n kriebelende vingers. Langzaam gaat ze liggen... en ontspant. Haar gespin voelt als een hartslag. Ik ben goedgekeurd.
vrijdag 15 juli 2022
Aanslag overleefd
Na een knusse bijkletslunch met m'n jeugdvriendin nemen we voor m'n flat afscheid als er ineens iets tussen ons door schiet en mij hard op een knokkel raakt. We schrikken allebei van de flits en van mijn pijnkreet. Ik denk eerst een stuk glas te zien liggen, maar herken er dan een ijsblokje in. What the f*ck...?!
We kijken instinctief naar boven, waar wel wat ramen open staan, maar ja, geen grinnikend gezicht natuurlijk. Zij vertelt dat ze ook bijna door een fantablikje was geraakt toen ze op mij stond te wachten. En ik zie daarna nog zeker drie andere ijsblokjes naar beneden komen, maar ben telkens te laat met omhoog kijken. M'n knokkel is inmiddels blauw en dik en hij bloedt een beetje. "Ja", zegt de ijscoboer waar ik een troostbolletje haal, "ijs is een geweldig moordwapen. Het smelt gewoon weg."
Eenmaal binnen hoor ik kleine plofgeluidjes op straat en twee verdiepingen onder mij zie ik een arm de moordwapens naar buiten gooien. Betrapt! Als de voordeur opent kijk ik in de ogen van twee schuldbewuste, Hollandse knaapjes. Leeftijd klaar-voor-de-middelbare-school en alleen thuis.
"Ik zie dat jullie ijsblokjes naar buiten gooien."
"Eh, ja."
"Wat denk je dat er gebeurt als je iemand raakt?"
"Dat doet pijn."
"Ja, dat doet pijn. Mij bijvoorbeeld."
"Oh! Eh, hebben we ú geraakt?"
"Ja, op de knokkel van m'n hand. En die doet nu heel erg pijn en hij wordt dik en hij bloedt."
"Oh, oh, eh, sorry, sorry, eh, heeft u misschien iets nodig...?"
"Nou, waar je mij het meest mee helpt is dat jullie stoppen met ijsblokjes uit het raam te gooien. Als die op je hoofd komen, heb je een gat in je hoofd."
"Ja, eh, sorry mevrouw, we zullen het niet meer doen, sorry."
Dat kinderen zich vervelen en kattenkwaad uithalen is van alle tijden. En ach, een beetje ijs van 10 meter hoog is toch grappig en onschuldig? Nee dus, dat doet echt zeer. Wel mooi om te zien wat er bij de 'daders' gebeurt als de anonimiteit verdwijnt. Ze weten dat ze iemand kunnen raken en dat dat pijn doet. Maar als dat dan lukt, en die iemand blijkt een gezicht te hebben en vertelt hoe het voelt, dan was het toch niet helemaal de bedoeling.
De schat.
Heeft u misschien iets nodig?
Ja, een beetje ijs, tegen de zwelling...
zondag 10 juli 2022
Ontwikkeling
De - vernieuwde - Academie voor Geesteswetenschappen bestond in februari vijf jaar. Het jubileumfeestje was even uitgesteld, maar gister werd er geproost. Een ochtend vol creatieve ont-moeting en 's middag een workshop stembevrijding onder de bezielde leiding van Jan Kortie. Gezellig.
Bij binnenkomst mocht je gelijk aan de bak. Op de foto met een zelfgekozen handgebaar voor de bezoekerscollage, vergezeld met vele excuses over de slechte kwaliteit van de Polaroids. Het is ook maar voor de fun. Als Polaroid-kind ken ik het proces, maar ben toch verrast als er een volkomen witte foto uit het apparaat komt. Zo wit heb ik ze nog nooit gezien.
'Ik ben nog helemaal blanco', mompel ik verdrietig. 'Ja, ontwikkelen doen we hier!', klinkt het achter me. De metaforen liggen gewoon op straat, zalig.
zondag 3 juli 2022
Een tas vol aandacht
De slotdag. In kleine groepjes wordt nagepraat over het eerste jaar, met de portfolio's in de hand. Er gaat een kleine borrel zijn. Onbewust zijn er mooie jurkjes aangetrokken. De gesprekken zijn liefdevol en kwetsbaar. Heeft dit jaar, deze studie, jouw wereld veranderd? Ik denk het wel ja, en ik deel m'n verhaal over de ontmoetingen met daklozen. Ben je opener en meer 'wakker' geworden misschien? Kennelijk ja. Of we al een vorm voor ons zien als het gaat om de toekomst en het geestelijk begeleiden? Nou, niet precies, maar het gebruik van taal en muziek lijkt voor mij wel een logische vorm ja. Het is mooi om ieders proces te zien ontvouwen.Dat we daarnaast ook gewoon een hele leuke, gezellige, aandachtige en kleurrijke klas zijn geworden, blijkt wel als we onze beide studiebegeleiders in het zonnetje zetten met kadoos en een afscheidslied. Maar meer nog als ikzelf ineens een grote tas met door iedereen verzamelde kleine kadootjes ontvang. Voor al m'n geven van dit jaar, voor de kleine dingen die ik zag en deed. Nou, deze zag ik even niet aankomen.
woensdag 29 juni 2022
Een mystieke weg
Het eerste studiejaar zit er bijna op. Tien scripties geschreven en een portfolio ter afsluiting. Ziel en zaligheid binnenstebuiten gekeerd en de spiegel glanst van het reflecteren. Dat deze nieuwe weg iets van binnen doet, is voelbaar. Maar dat er ook al zichtbaar iets van buiten zou gebeuren, had ik nog niet verwacht. Toch was er laatst zo'n moment dat ik het universum aankeek en stilletjes vroeg: 'Oké, welke boodschap mag ik horen?'
Uw naam is Astrid? Oh, van Lindgren!
Een paar maanden geleden ontmoette ik in de binnenstad een dakloos koppel. Hij een beetje doorleeft en met gitaar. Zij een vrolijk ding, dat mensen aansprak om wat geld voor hun reis en bedankte voor alles wat ze kreeg, ook al was dat alleen een glimlach of afwijzing Er was iets met hen wat maakte dat ik bleef staan voor een praatje. Toen ik ze na dagen uitgeput ergens zag schuilen, ben ik er met wat eten naast gaan zitten. 'Vertel eens, wat is jullie verhaal?'
Ik vind het bijzonder dat je, door gewoon geïnteresseerd te zijn, in korte tijd iemands leven tevoorschijn kunt luisteren. Om te horen hoe één traumatische gebeurtenis kan zorgen dat je in een spiraal van onhandige keuzes en verkeerde kringen terecht komt. Hun cirkel kan ik niet doorbreken, maar met m'n aandacht en een doos aardbeien of kopje koffie op z'n tijd waren ze net zo blij. Wat me het meest raakte, was dat zij altijd eerst mij iets aanbood als voorbijgangers ze wat eten toestopten. Wie niet kan delen, zal nooit vermenigvuldigen. We hebben een paar leuke ontmoetingen gehad en plots waren ze weg. Verder met hun reis.
Waarom ik dat vroeg? U zag er lief uit.
Kort geleden zat ik op een bankje in het park te lezen toen een mannenstem ineens vroeg: 'Gelooft u in God?' Met de verwachting Jehova's getuigen te zien staan, keek ik op en in het gezicht van een beetje verlopen jongeman. Naast hem een vrouw met een zacht gezicht en een hond. Nee, hier was iets anders aan de hand. In plaats van afwimpelen, koos ik spontaan voor: 'Joh, dat is wel een hele directe vraag aan iemand die je niet kent, zo op een vrijdagmiddag in het park. Is God belangrijk voor je?' En voor ik het weet ben ik weer aan het luisteren en doorvragen. En na een kwartier weer een schrijnend verhaal rijker.
Als je bij geboorte al 10-0 achter staat, dan is het niet zo moeilijk om onder een boom in het park terecht te komen. Maar wat er ook gebeurt, ze blijven door dik en dun samen, en Hond krijgt altijd als eerst te eten. Hij weet zeker dat God goed voor ze zorgt en vandaag ben ik hun engeltje. Met m'n geld hebben ze weer even drie magen gevuld en hopelijk lekker geslapen.
Dus, terwijl ik ze nakeek en hun verhaal nog op me in liet werken, keek ik glimlachend omhoog en prevelde zachtjes: 'Oké, welke boodschap mag ik horen?'
vrijdag 17 juni 2022
Onnodige ballast
zondag 12 juni 2022
Radicale uitdaging
Onze laatste module gaat over de Mystieke Weg. Er zijn veel varianten, maar hoe je je pad ook loopt, het begint met aanmodderen en eindigt in verlichte heelheid. En hoe je ook loopt, ergens komt die onvermijdelijke stap van Overgave. Want alleen door het radicaal loslaten van je gehechtheid aan je gedachten en spullen kan openheid voor het licht ontstaan. Er is eigenlijk maar één weg: die van de overgave. Aan alle emoties die vrijkomen, aan de pijn, aan het niet weten, het niet-doen, aan het aanvaarden van wat is, aan de verwondering en de onzekerheid. Volgens de middeleeuwse mysticus Meister Eckhart leidt overgave zelfs tot rust.
Ja lekker, maar Overgave staat bij mij synoniem voor Niet-zelf-doen en dat triggert z'n grote broer: Verzet. En die maakt allesbehalve rustig! Ik herken alle leden van deze Ego-familie inmiddels wel hoor, en kan er vaak om glimlachen als iemand weer eens op de koffie komt. Maar die eerste Nee-reflex, die zit nog altijd in de knapzak die ik op m'n eigen mystieke weg meedraag.
Ik probeer het wel. Stapje voor stapje. Maar hoe goed ik me ook voorbereid op zo'n overgave-moment (ja, dat kan), soms heeft het leven andere plannen. Die zet bijvoorbeeld een snelle koffiedame op m'n pad, die ook in een Zelf-doen modus zit, terwijl ik rustig m'n pinpas pak. Waardoor ik na één onbewaakte seconde ontdek hoeveel oude systemen nog altijd Aan staan.
Einde Mystieke Weg. Ga terug naar Start.
maandag 30 mei 2022
Brandbrief
In de stromende regen loop ik langs één van de hoogste flats in m'n stad. Buiten naast de hoofdingang, in de regen, staat een oud mannetje op z'n pantoffels. Met een mandje in de hand leegt hij z'n brievenbus. Zie ik dat nou goed?
Als ik bij hem ben vraag ik van onder m'n paraplu: "Goh meneer, nou woont u in de duurste flat van Enschede, en u moet de post aan de buitenkant ophalen?"
"Ja", zegt ie, "ik vind het ook niks, maar er moest zo nodig een brandtrap aan de binnenkant." En verhip, dan zie ik het inderdaad. Tegen de achterkant van de brievenbussen kruipt een betonnen trap omhoog.
Gevalletje van je-had-maar-één-opdracht...
donderdag 26 mei 2022
Bezielde werkelijkheid
Voor onze nieuwe module hebben we huiswerk, genaamd Bezielde werkelijkheid:
Kijk met aandacht naar de natuur om je heen en naar de mensen en dingen die zich in je directe nabijheid bevinden. Zie of voel je dat zij uitdrukkingen zijn van de Oerbron van alles wat bestaat? Zie of voel je dat ze een speciale sfeer om zich heen hebben die verbazing wekt en eerbied voor het wonder dat zich daar toont? Of zie en voel je slechts een object dat je op de een of andere manier kunt gebruiken of waar je last van hebt? Probeer met aandacht achter het uiterlijke te kijken en zie de bezieling.
Het was er nog niet van gekomen, druk met druk zijn. Maar deze zonnige Hemelvaartsdag is perfect voor een bezielde wandeling. Ik neem de tijd en kijk goed om me heen. Er vallen me al snel twee dingen op: ik zie veel meer dan normaal, en ik zie zowel veel meer lelijkheid als schoonheid. En dat komt niet alleen doordat ik extra spanning aan deze wandeling toevoeg; ik loop m'n gebruikelijke rondje voor de verandering eens tegen de klok in... Avontuur komt met kleine stapjes. Wat ook helpt is dat ik - dankzij een bezielde ontmoeting met twee wandelvrienden - m'n rondje spontaan wat groter maak. Dubbel avontuur!
donderdag 19 mei 2022
De truc met de pin
'Jaha, want dan had je dus die bak met cataloguskaartjes, en als je dan nieuwe kaartjes moest invoegen dan haalde je die pin eruit, dan moest je de kaartjes er eerst rechtop inzetten, want er kwam altijd iemand controleren of je het wel goed had gedaan en dan pas mocht je ze een kwartslag draaien en de pin er weer doorheen steken. Man wat een gedoe!'
Nou, zeg ik, moet ik je dan 40 jaar later alsnog de gouden tip geven om dat iets handiger aan te pakken? Als je de kaartjes er gewoon in doet terwijl de pin er nog in zit, dan steken ze er ook een stukje bovenuit. Na de controle trek je de pin eruit en duwt ze in één keer floepfloep naar beneden...
Twee ogen worden langzaam groot, de mond blijft van verbazing dicht en ik zie in slowmotion een herinnering aan gruzelementen vallen. Hier zijn duidelijk geen woorden voor. Afijn, het gezelschap kan er wel om lachen en pakt de draad van de koffieteut weer op.
Tien minuten laten, in zo'n langzaam vallende stilte, klinkt het ineens: 'Nou moe, met terugwerkende kracht kan ik er nog steeds niet over uit dat ik daar zelf nooit aan heb gedacht...'
Graag gedaan.
zondag 15 mei 2022
Direct aan de bak
Nieuwe dag, nieuw begin. Met het mooie weer in vooruitzicht kies ik voor een frisblauwe outfit. Goed gemutst ga ik op pad. Als ik de lift uitstap, stap ik de chaos in. De hal staat vol verhuisdozen en meubelstukken, die wachten op een nieuw leven. Uit de andere lift verschijnt een vrolijke verhuizer. 'Succes vandaag!', roep ik hem ondersteunend toe.
'Ja bedankt, maar ik dacht dat je ons kwam helpen!', roept hij terug. Eh nee, sorry, heel gezellig, maar zó leuk vind ik verhuizen nou ook weer niet. Z'n maat is inmiddels ook nieuwsgierig. 'Hebben we een nieuwe collega? Oh, vanwege de kleding bedoel je...'
Dan zie ik het ook. Alleen het logo op m'n rug ontbreekt, maar voor de rest ga ik moeiteloos op in hun even frisse bedrijfskleding. Gauw wegwezen dus, voordat ik een doos in de handen gedrukt krijg!
woensdag 27 april 2022
Nieuwe kennismaking
Stel, je werkt nu ruim twee jaar voor je nieuwe werkgever. In die tijd heb je al regelmatig provinciale sessies geleid en individuele specialisten geadviseerd. Grote kans dus dat iedereen je inmiddels wel kent.
Toch kan het dan zomaar gebeuren dat, bij je eerste bijeenkomst, iemand ineens tegen je zegt: "Oh fijn, je hebt ook benen!"
dinsdag 12 april 2022
De prijs van een reis
Na 2 jaar corona hadden we voor het eerst weer een fysiek provinciaal specialistenoverleg. In Stadkamer Zwolle. Dat is lekker makkelijk 50 minuten met de sneltrein, daar kan ik niet tegen rijden. Al helemaal niet met die benzineprijs van tegenwoordig. En bijzonder om weer meer van elkaar te zien dan een vierkant postzegeltje. Het was een zinvolle middag.
De terugreis echter... daar ging Murphy's Law in werking. Zo kon het gebeuren dat ik 3 treinen, 2 noodstops, 1 bus, 1 seinstoring, een handvol woedende passagiers en bijna 4 uur later om 20.15 uur m'n potje eten op het vuur zette.
Volgende keer weer online doen?
zondag 10 april 2022
Een klein gebaar
Als treinreiziger weet ik hoe het werkt: als het fluitje klinkt, sluiten de deuren. En die gaan ook echt niet meer open, hoe hard je ook op het knopje drukt. De laatkomer heeft alleen geluk als hij dicht bij de deuropening met de conducteur is én als die conducteur in een goeie bui is.
Deze week zag ik hoe het meisje geen geluk had. Ze kwam echt op haar hardst aanrennen, maar de conducteur was meedogenloos. En stond helemaal aan de aan de achterkant van de trein. Voor de dichte deur werd ze tien centimeter kleiner onder het gewicht van haar schooltas. Dat zag de machinist kennelijk ook.
Ineens ging het voorste deurtje open en wenkte een arm haar naar binnen. Moedig - en waarschijnlijk dankbaar - klom ze het kleine trapje op. Ik zag haar net de voorste coupé binnenkomen toen de trein langzaam optrok. Wetende dat een machinist dit niet mag doen, kreeg hij van mij nog snel een dubbele duim. Zo kan het dus ook, NS.
maandag 4 april 2022
Schuldbewust
(ter waarde van 3 dagkaarten in de parkeergarage)
zondag 3 april 2022
Eerste liefde
Ja, dat kan niet anders dan iets liefs opleveren. Ik deel het graag met u.
Ook namens meneer Bart.
maandag 28 maart 2022
Niks weghalen
Onze wekelijkse lessen vinden plaats in een college in het midden van het land. Zo snuif ik weer iets op van de opgroeiende puberwereld en leer gratis bij over hoe het er in het huidige middelbaar onderwijs aan toe gaat. Er is veel veranderd.
Tussen onze lesruimte en de toiletten ligt een Stilteruimte. Daar hangt deze week wel een heel bijzonder affiche aan het raam.
Zoveel vragen...
zondag 20 maart 2022
Spiritualiteit op de snijtafel
We duiken deze les Zingeving in perspectief nog dieper de theorie in. We bespreken de 'consensusdefinitie' van Zingeving en spiritualiteit (hier als synoniemen gebruikt), zoals vastgesteld door de European Association for Palliative Care (hou je vast...):
Spiritualiteit is de dynamische dimensie van het menselijk leven, die betrekking heeft op de manier waarop personen (individueel zowel als in gemeenschap) zin, doel en transcendentie ervaren, uitdrukken en/of zoeken en waarop zij zich verbinden met/verhouden tot het moment, zichzelf, anderen, de natuur, het betekenisvolle en/of het heilige. [Nolan2012 ]
Wat er dan gebeurt is even fascinerend als grappig. Want het blijkt dat we allemaal eerst ons ei kwijt moeten over de keuzes rond deze definitie. Daarom klinkt het commentaren als:
"Wat bedoelen ze eigenlijk met consensusdefinitie?"
"Waarom niet 'de dynamiek van het menselijk leven', ik snap die dimensie niet zo goed."
"Is er ook een statische dimensie? Dan ben je dood."
"Zingeving en spiritualiteit zijn toch niet synoniem? Ik zie spiritualiteit als een levenshouding en zingeving als een levensvraag binnen die houding."
"Oh, voor mij is het precies andersom: zingeving is de container en spiritualiteit een vorm van zingeving."
"Nou, in het Engels noemen ze het 'spiritual care', maar dat laat zich lastig vertalen."
"Is het niet handig om de Engelse versie te bekijken, dan snappen we misschien beter wat ze precies bedoelen. Taal is ook maar beperkt."
"Het is wel heel veelomvattend hè, alsof ze alles van het leven in één zin hebben willen stoppen."
"Spiritualiteit en zingeving is toch gewoon het leven!"
"Ze gooien dingen op een hoop die niet hetzelfde zijn: het betekenisvolle en heilige zijn van een andere orde dan de ander of de natuur."
"Ik zie het als een soort hekwerk om af te kaderen waar je het precies over hebt, daar is dit wel een fijne tool voor."
"Wel een hek met spijlen, hij laat nog veel ruimte over voor interpreteren wat net wel of misschien niet meer binnen het hek past."
"Je kunt je ook afvragen wat zich dan eigenlijk buiten dit hekwerk bevindt. Wanneer is iets dan geen spiritualiteit?"
"Het is zo cognitief allemaal, ik mis de bezieling!"
De docent buigt mee met ons denkproces en probeert alle mitsen en maren zo goed mogelijk te pareren. Alle alternatieven die we op tafel gooien, roepen toch ook weer nieuwe vragen op. Het valt niet mee om gewoon te zeggen 'mooi, duidelijk, hier kunnen we wat mee'. Na een half uur zitten we inmiddels op het spoor van het creëren en ondergaan van kunst, en dat dat eigenlijk wel mist. Waarop de docent wijst op het 'ervaren en uitdrukken' zoals genoemd in de definitie. Oh ja... en klinkt een soort groepszucht van erkenning.
Ja, zeg ik, ja... klopt ie dus toch hè! Zouden ze er over na hebben gedacht...
dinsdag 15 maart 2022
Zoektocht naar Zin
Maar goed, zover is het nog niet. Eerst weer even wennen aan elkaar en vooral veel vragen stellen over de verplichte literatuur, het huiswerk, de noodzaak van de aanbevolen literatuur... kortom; even inschatten hoe zwaar dit gaat worden!
Alles voelt nog redelijk academisch, behalve dat ene boek, wat de docent slechts heel kort noemt. Je leven in één herinnering, van Jacky van de Goor. Zij ging aan de hand van slechts één onderzoeksvraag in gesprek met honderden mensen, van alle leeftijden, beroepsgroepen en culturele en religieuze achtergronden.
Stel, er is een hiernamaals waarin al je herinneringen worden gewist, op één na.
Welke herinnering zou jij kiezen om mee te nemen?
Oef... hoe moeilijk is dat. Niet dat mijn leven een aaneenrijging is van onvergetelijke herinneringen, maar juist die vraag naar wat voor soort ervaring echt onvergetelijk is. Is dat iets groots en meeslepends? Of juist iets kleins, schoons, alledaags? Je voelt hem al aankomen, verrassend genoeg blijkt het dat laatste. Wat ook weer een ander perspectief geeft op geluk en ongeluk of welvaart en welzijn. En hoe bijzonder zijn de gesprekken nadat je deze vraag hebt gesteld.
Oh, zegt een klasgenoot, daar is ook een hele mooie Japanse film over gemaakt! Nou, dan heb je me. Als Japanners iets goed kunnen, dan is het films maken over dit soort spirituele vragen. Kijk maar...
En ik weet zeker dat jij nu ook al nadenkt over dat ene wat jij zou kiezen. Zinvol, toch?
woensdag 23 februari 2022
Een gedicht
De egel had nog nooit een gedicht geschreven, maar op een ochtend schreef hij er een:
Als ik een ander was
dan wilde ik maar één ding: de egel zijn,
dan had ik stekels,
net als hij,
dan woonde ik onder een struik
en kon ik schuifelen en me oprollen,
thuisblijven wanneer ik thuis wilde blijven
en niemand zien wanneer ik niemand wilde zien,
net als hij -
wat zou ik dan gelukkig zijn!
maar ik bén de egel
en ik wil maar één ding:
dat ik een ander was
er zit maar één ding op
en dat is
met grote letters op mijn muur schrijven:
HET IS NOOIT GOED.
Uit: Toon Tellegen (2022) De egel, dat ben ik,
Querido, Amsterdam/Antwerpen, p. 61-62.
donderdag 17 februari 2022
Een wereld van verschil
zondag 6 februari 2022
Alledaagse zingeving
vrijdag 4 februari 2022
The circle of life
De wederopstanding van Japie en m'n pianolessen tijdens de les Kabbala is niet onopgemerkt gebleven. De sociale media doen hun werk en er wordt flink geliked en gereageerd. Twee weken later komt een vriend m'n verjaardag vieren. Hij is goed in het vinden van persoonlijke cadeaus en heeft er ook dit jaar werk van gemaakt, waaronder een dun, slap pakje. Ineens staart de kaft van een beduimelde Jack and the Beanstalk me vol in m'n gezicht. In die rare seconde van het vastpakken en de eerste bladzijde openslaan, is er al een explosie aan gedachten:
Hè? Hoe kom je nou aan mijn muziekboek? Heb je snel bij m'n moeder gevraagd? Ze zei dat ze het niet meer had, maar wist ze al dat jij het als verrassing wilde geven? Ach nee, belachelijk. Komt natuurlijk gewoon van marktplaats ofzo. Zalig. Ach ja, ook zo'n tekening. Wat een grap.
Terwijl hij vertelt over het avontuur om het op tijd in bezit te krijgen, bekijk ik de half ingekleurde tekening en de aantekeningen die er met potlood bij staan. Ook al wat uitgegumd hier en daar. Ja, precies hoe muziek beklad moet worden. Er gaan opnieuw laatjes vol herinneringen aan het muziek maken open.
Die avond blader ik in alle rust nogmaals door de cadeaus. Als ik nu die half ingekleurde tekening zie stok m'n adem en siddert het kippenvel over m'n lijf. Dit is mijn boek. Ik weet nog dat ik was begonnen met inkleuren, maar snel inzag dat dat een verkeerde beslissing was. Dat roze gezicht, met viltstift. Dit werd niet mooi. Beter gelijk stoppen. Maar dat handschrift, die aantekeningen, nee, ik weet niet, dat kan natuurlijk van iemand anders zijn.
Maar... wat gebeurt hier? De volgende dagen breek ik m'n hersens over wat ik met m'n oude muziek heb gedaan. De route van de piano weet ik nog wel. Ging de muziek mee? Er ligt nog wat bij m'n moeder, maar Jack is foetsie. Zou het kunnen...
De vriend doet een poging bij de aanbieder te achterhalen waar het vandaan kwam, maar dat spoor loopt voorlopig dood. Helemaal zeker weten... nee. Maar dat eerste gevoel, die eerste gedachten en dan die siddering. Ik denk dat ik dat onderbuikgevoel maar ga vertrouwen. Jack is weer thuis.
M'n docent zal hier wel weer een mooi uitnodiging in zien om de hogere waarden van deze circle of life te zien. Nou, schiet mij maar lek. Ik lig er de rest van m'n leven van wakker...
zaterdag 29 januari 2022
De zomer in jouw paradijs
We hebben een verplichte online lesdag. Niet eens door corona, maar gelukkig kan iedereen snel schakelen. En het scheelt mij vijf uur reizen. Zo heb ik zelfs nog tijd de meditatie van vorige week te herhalen. Op een bepaald moment in het verhaal verschijnt een oude vriendin. We hebben minder contact dan vroeger, maar ze loopt wel als een rode draad door m'n leven. Waarom ze nu hier verschijnt weet ik nog niet, maar het is altijd een goed teken.
De les autobiografisch schrijven zit weer vol oefeningen. Maak clusters van personen die van invloed waren op belangrijke momenten in je leven. Kies er één. Maak een wolk van gebeurtenissen die je met deze persoon hebt meegemaakt. Kies er één. Beschrijf de gebeurtenis en persoon zo zintuiglijk mogelijk. Doe dat nogmaals, maar nu door de ogen van die persoon.
Voor ik er erg in heb staat opnieuw de naam van deze vriendin op papier en ben ik ineens in de zomer van 2003. Ik logeer met m'n lief in haar huis in Frankrijk en beschrijf de avond dat zij en haar man bij ons op bezoek komen, in hun eigen huis dus. De herinneringen aan die zomer en die periode van m'n leven sudderen nog even door.
De dag is weer zo inspirerend geweest, dat ik na afloop gelijk in de pen klim. Opnieuw een voordeel van online lessen in je woonkamer. In de reflectie op de herinneringen aan m'n vriendin schrijf ik dat ik maar weer eens contact moet zoeken. Boter bij de vis, ik stuur gelijk een appje.
"Tikkietik, hoe is ie? Je verscheen vanmorgen in m'n kabbala meditatie en speelde de hoofdrol in een oefening autobiografisch schrijven. Ik dacht, even horen hoe het gaat!"
"Hey, wat leuk! Het gaat goed hier, o.a. met mediteren en autobiografisch schrijven :-) Jij verscheen vanochtend ook bij mij tijdens een opruimactie op een oude foto in het huis in Frankrijk."
...
Ik wist dat 2022 een bijzonder jaar ging worden, maar zij schudt me wakker: dat IS het al.