Doorgaan naar hoofdcontent

Er bestaat maar één soort boeken


Er bestaat maar één soort boeken. Dat is de soort die een mensenleven verandert. Wat er verder wordt geschreven, is het bespreken eigenlijk niet waard.

Zo begint het essay van jeugdboekenrecensent Pjotr van Lenteren in Lezen (jrg.3-nr.4). En dan heb je de aandacht van boekenlezende lezers zoals ik natuurlijk direct gegrepen.

Wat volgt is een beschrijving van de weg die Van Lenteren met behulp van boeken aflegde en die hem bracht tot een ontroerend inzicht op zeker moment in zijn leven. Hij noemt boeken die hem zijn studie deden staken, boeken die hem nieuwe vrienden en onnozele helden bezorgden, die hem eenzame ellende brachten, maar tenslotte ook het boek waarbij hij zijn eigen levens- en leesfases verbeeld zag in de Middeleeuwse hoofdpersoon: Ferguut of De Ridder van het Witte Schild (Griffioen).

De titels die hij noemt zeggen mij bijna allemaal niks. Maar het zet me wel aan het denken. Welke boeken hebben mijn leven eigenlijk veranderd?

Het was geen boek dat die roerige puberteit zwaarder of lichter maakte. Het was geen boek dat mij aanzette om de bibliotheekopleiding te gaan doen. Ook was het geen boek dat me vervolgens toch naar het conservatorium trok. Het was een advertentie en - grappig genoeg - een muziekleerling die me uiteindelijk naar Bibliotheek Hengelo brachten. Was er dan niks?

Jawel, ik weet nog dat ik als jonge tiener Koning van Katoren las. Dat vond ik mooi. Ik snapte hoe Jan Terlouw de politieke werkelijkheid en maatschappelijkritiek in het verhaal had verwerkt. En ik vond het mooi dat ik dat snapte! Het leidde tot een lange spreekbeurt en een voorleessessie aan m'n zieke moeder. Ik heb toen meer boeken van Terlouw gelezen, dat weet ik nog wel. 

Vorig jaar heb ik een doorstart gemaakt. Het verschijnen, 36 jaar later, van het vervolg Zoektocht in Katoren maakte dat ik beide boeken achter elkaar heb (her)lezen. Natuurlijk las ik het nu met volwassener ogen én gevoelens, maar het was nog steeds mooi. En ook nog zo verbazend actueel.

Maar om nu te zeggen dat deze boeken mijn leven hebben veranderd... dat zou teveel eer zijn. Zou ik dan gewoon nog geen boeken van 'het goede soort' zijn tegengekomen? Van Lenteren biedt aan het eind van zijn essay een opening:

Er bestaan maar twee soorten goede boeken. De ene soort brengt je in de penarie, de andere haalt je er weer uit. Samen veranderen ze je leven. Liefst ingrijpend. Al het andere is het bespreken eigenlijk niet waard. Wie zo naar de canon kijkt, is snel klaar. Zij het dat je die boeken natuurlijk nog wel even moet vinden. En dat kan niemand voor een ander doen. En moet het ook wel, al dat lezen? Ik heb leren leven van boeken, maar dat is eigenlijk een beetje de omgekeerde wereld. Ik raad dat niemand zomaar aan. Je wordt er hoe dan ook een beetje vreemd van.

Ik moet ze dus gewoon even vinden. Of misschien moet dat ook wel niet. Vreemd... tja, dat ben ik soms wel. Dus misschien heb ik ze stiekem toch al wel gevonden. En hebben ze me zonder al teveel ingrijpen gebracht waar ik ben. Da's mooi.

Maar eh... welke boeken hebben uw leven eigenlijk veranderd?

Reacties

  1. Dag Astrid,
    Twee boeken hebben in mijn leven een grotere rol gespeeld dan andere: De brief voor de koning en Geertje.
    Ik geloof niet dat deze boeken mijn leven veranderd hebben, maar dat weet je natuurlijk nooit.
    Dat boeken i.h.a. mijn leven mede gemaakt hebben tot wat het is, dát geloof ik wel.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  2. 1- Een roos van vlees van Jan wolkers.
    Eerste 'literaire' boek dat ik las. Ik was 8, en het boek was van een buurman. Ik begreep er niks van, maar ik las toen al alles wat los en vast zat.
    2- De Vreemdeling van Albert Camus.
    Beste boek ooit. Geen discussie mogelijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @schrijver: Leuke boeken, leuke stukjes en leuke reactie. Zo bedoelde ik het volgens mij ook te zeggen.

    @eazy: Er schuilt een leesbeest in m'n buurman ;-) Wolkers met 8 jaar? Wisten je ouders daarvan, en van die buurman?! De Vreemdeling klinkt als een somber boek. Ben wel benieuwd wat het voor jou het beste boek ooit maakt. Verhaal, schrijfstijl, om wat het met jezelf deed...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Vooruit dan:
    ad1- Niks mis met Wolkers of m'n toenmalige buurman(eigenlijk zoon v.d buurman die 12 jaar ouder is). Wolkers is heel makkelijk te verhapstukken, ook voor iemand van die leeftijd. En wat je niet begrijpt, lees je gewoon over heen.

    ad2- Ik moest een spreekbeurt houden, en had dit boek uitgekozen. Ik kreeg een 2 van mijn leraar NL Peter Müller, beter bekend onder het pseudoniem A.l. Snijders! Omdat ik erg op zag tegen de bespreking, kraakte ik het boek in enkele zinnen tot de grond toe af: vooral vanwege de schrijfstijl, die ik erg saai en droog vond. Juist die stijl sprak mij na herlezing aan: to the point en geen tierelantijnen etc. Heb het boek zelfs 2x i.d boekenkast staan. Je weet maar nooit.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Belangrijk geweest om 1 of andere reden (heb geen zin in linkjes nu sorry!)
    Ik Jan Cremer
    Kerouac - On the road (en de anderen)
    Kosinski - De geverfde vogel
    Lampo - Zwanen van Stonehenge
    Ruyslinck - Ontaarde slapers

    groeten uit Enschede-Zuid

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Eazy: Leuk om te horen!
    ad1 - Persoonlijk vind ik Wolkers redelijk overschat, maar daarmee haal ik me wel wat vijanden op de hals, ben ik bang.

    ad2 - Aha, díe Snijders. Bijzondere motivatie om een boek af te kraken ;-) En bijzonder dat je het later toch nog eens probeerde en toegaf dat het allemaal wel mee viel dus. Ik moest het ook maar eens proberen. Ik hou wel van to the point.

    @Jouke: Bedankt voor je lijstje. Ik ken ze allemaal niet, helaas. (Zelfs onze Jan niet.) Andere generatie en interesses waarschijnlijk?
    Wel weet ik dat Frank Albers de reis van Kerouac nog eens over heeft gedaan! Maar dat bedoel je vast al met 'de anderen'.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Huis Clos van Sartre maar dat is een toneelstuk, de Boeken der kleine Zielen en Eline Vere van Couperus.

    Ben het eens met L'étranger van Eazy.
    Heb je meer van Camus gelezen? De Pest is erg geweldig ook vooral die hartverscheurende man die een boek schrijft en aldoor nog niet verder is dan de eerste regel.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Welkom Chipo,
    Eline Vere, ja die ken ik nog wel. Maar nee, geen verandering in m'n leven ;-)
    Mooi lijstje trouwens.
    Niet verder komen dan de eerste regel. De nachtmerrie van elke schrijver. Ik zou zeggen: probeer een andere regel... Maar ja, ik ben dan ook geen schrijver. Ik ben een blogger!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire scribble

Wisseltrofee

Ik mag als officiële zingevings vrijwilliger  aanschuiven bij de jaarlijkse algemene ledenvergadering van team Willem. Zo zit ik ineens in een net iets te krappe zaal vol Geestelijk Verzorgers. Door een speling van het lot kwam ik tegelijk aan met m'n mentor, vochten we om de laatste parkeerplaats en zaten we even later naast elkaar aan de thee. Een mooie gelegenheid om hem om raad te vragen over m'n eerste echte cliënt, want ik vond het allemaal best pittig. Volgens mij zit zij meer in de crisisfase dan in de aandachtfase en heeft ze nood aan een 'echte' geestelijk verzorger. "Bel me!", zegt hij gelijk. En hij wil de volgende keer ook wel mee. Kijk, daar heb ik wat  aan! Voor ik het weet staat er ineens een Willem-quiz op de agenda. Een quiz? Ja, ik had me kennelijk moeten verdiepen in de mooie cijfers uit het jaarverslag van 2023. Oh jee, die was me even ontgaan. In een vrolijke petje-op-petje-af variant racen we door de prestaties van dit zinvolle netwerk.