Blogkermis: Boeken 2.0

Nicole stort zich in de nieuwste blogkermis op de vraag hoe het komt dat, ondanks al onze digitale inspanning, scholen nog altijd denken dat de bibliotheek er is om boeken te lenen en verder niks. Of onze klanten eigenlijk wel mediawijzer worden van onze aanwezigheid op web 2.0 en wat zij ermee opschieten dat wij zo bloggen en twitteren. Of het geen tijd wordt om paal en perk te stellen aan web 2.0 of dat er een next level is.

Jan heeft al een mooie reactie gegeven. Waarin hij spreekt over de verrijking die web 2.0 biedt, zolang we de beschikbare tools gebruiken om het kaf van het koren te scheiden. En hij wijst terecht op de mentaliteitsverandering die nodig is om van bibliothecarissen open, sociale, proactieve deelnemers te maken aan die conversatie in sociale netwerken. Zodat bibliothecarissen hun klanten als vrienden durven zien. Mooi gezegd!

Toen ik als 17-jarige – toch wel trots – op een feestje vertelde dat ik op kamers ging om de bibliotheekopleiding te volgen, zei één van de volwassen gasten: “Is daar nog wat emplooi in te vinden dan?” Na m’n studie werd dat: “Kun je daarvoor studeren dan?” En ook tegenwoordig hoor ik nog wel eens: “Ik heb net dat nieuwe boek gekocht, mooi hè, dat ken jij natuurlijk wel, want jij werkt in de bibliotheek”. Dat ik nu een leuke boterham verdien met afwisselend werk in een innovatief netwerk, weerhoudt sommigen er niet van om me te (blijven) vragen of ik toch niet liever muzikant zou zijn. Bibliothecaris zijn vraagt om verantwoording.

We roepen telkens dat we zo’n last hebben van ons imago. De klant lijkt maar niet te willen zien dat we zoveel meer in huis hebben dan alleen boeken. Tegelijk weten we dat we nieuwe zaken teveel eerst tot in de puntjes ontwikkeld en getest willen hebben, voordat we het (voorzichtig) in de etalage zetten. We zijn niet van die geboren verkopers. Verwachten we niet iets van de klant dat we zelf nog niet helemaal kunnen waarmaken?

Er wordt veel gepraat over vernieuwing, over hoe snel we achter raken op de wens en wereld van de klant. Maar vervolgens duurt en duurt het maar voordat we echte vernieuwingsslagen maken. Samenwerken is het toverwoord, maar van samen en werken komt het nog niet altijd. Natuurlijk hebben we ook heel veel al wél bereikt, maar de klant moest eens weten wat we allemaal nog zouden willen en denken te kunnen…

We leren vraaggericht te werken, naar de klant toe te gaan, de bibliotheek in te richten volgens verleidelijke winkelconcepten, onze core-business beter onder het voetlicht te brengen. En wat vraagt die klant? Boeken. Wat ís onze core-business? Boeken. Natuurlijk ontwikkelen we digitale tools om die boeken snel vindbaar te maken en in de brievenbus af te leveren, maar dat vinden veel klanten misschien al wel vanzelfsprekend in deze tijd.

Mediawijsheid is het toverwoord. De bibliotheek krijgt van Plasterk daarin zelfs een prominente rol. Wij kunnen als geen ander burgers vaardigheden aanleren waarmee ze zich bewust, kritisch en actief voortbewegen in deze gemedialiseerde wereld. Maar hoe gaan we dat doen dan? Volgens mij deelt het Mediawijsheid Expertisecentrum  de kamer met een werkgroep die zich buigt over het brancheprobleem van de vergrijzing, de naderende uitstroom, de moeizame HBO-instroom en de onzichtbaarheid van al die kansrijke banen die de bibliotheek te bieden heeft. Als we deze slag echt willen slaan, zullen we aan de bak moeten jongens. En dan is een cursus 23dingen echt niet genoeg. Dan is die mentaliteitsverandering van Jan nog maar het begin!

Ik heb net de resultaten van het marktonderzoek onder scholen in Hengelo binnen. Ze willen graag boeken, ze willen graag de bibliobus terug, ze vinden dat we te duur en te commercieel worden, ze vinden dat we vraaggericht moeten werken en ze hebben ook een tip: schoenmaker blijf bij je leest. Wat doe je met een vriend die telkens niet zegt wat jij graag wilt horen en die niet hoort wat jij te vertellen hebt?

Dus? Paal en perk aan 2.0?
Zeker niet. Er is een next level en ik vind dat we daar met elkaar op in moeten zetten. Laat zien dat je erbij bent. Wat dat betreft sluit ik me helemaal aan bij de woorden van Jan. Maar ik zit ook met die klant, die om boeken vraagt, omdat het onderwijs hoog inzet op het voorkomen van leesachterstand, omdat dat tot maatschappelijke problemen leidt. En daarvoor moet je leeskilometers maken, samen met de ouders. Dus als ik echt vraaggericht wil werken en echt vrienden wil maken, zal ik m’n budget eerst aan die fysieke diensten moeten besteden. Als ik daarmee binnen ben, wil die vriend misschien ook nog wel even kijken naar die andere leuke dingen die in m’n koffertje zitten. Mits het aansluit bij de les, niet teveel werk oplevert en niet te duur is.