Met tv-kijken loop ik altijd een beetje achter. Daarom kon het gebeuren dat ik gisteravond pas de aflevering Boeken van 18 oktober zag. Wim Brands gaat in gesprek met Rob Riemen, oprichter van het Nexus Instituut (een platform voor het intellectuele debat), over zijn boek Adel van de geest. Dat was weer even smullen zeg. Riemen schrijft over het verraad der intellectuelen, omdat teveel intellectuelen in zijn ogen zijn gepolitiseerd. Hij opent zijn gedreven én heldere betoog met de schone woorden:
In het leven is het Boek, Cultuur, de Adel van de Geest per definitie oneindig belangrijker dan Geld, Macht of Aanzien.
Oké, gaan we die kant op, kom maar op dan!
Wat volgt is een inspirerend gesprek over datgene waar het in het leven werkelijk om draait, over de crisis in ons beschavingsideaal, over de rol van de intellectuelen, om tot slot uit te komen bij het 'fenomeen Wilders' als resultaat van ons eigen falen. Pijnlijk? Nee hoor, heel logisch als je Riemens gedachtegang volgt.
Natuurlijk moet u gewoon zelf de aflevering even bekijken. Kost maar 25 minuten van uw waardevolle dag. Als opwarmertje hier alvast een bloemlezing van zijn mooiste uitspraken.
Het gaat in het leven om in waarheid leven, schoonheid scheppen en recht doen. Niet voor niets zijn het in totalitaire regimes altijd dichters, denkers en kunstenaars die het eerst de mond gesnoerd moeten worden. Pas als je in staat bent om jezelf die dingen eigen te maken, ben je vrij.
De firma Bedrog kent een aantal filialen: de Intellectuelen, de Universiteiten, de Media en de Politiek. Iedereen doet niet wat het behoort te doen. Het gaat o.a. mis op het moment dat intellectuelen werkelijk denken dat ze meer invloed kunnen uitoefenen als ze macht hebben, als ze een bepaalde pilotieke positie hebben, als ze zelf niet meer geloven in wat waarheid is, als ze niet meer weten wat het betekent om je ziel te cultiveren. Dan wordt de werkelijkheid gereduceerd tot politiek.
De Adel van de Geest is een vergeten ideaal, omdat we in de volmaakte kitschmaatschappij leven. Het gaat om geld, macht en aanzien. En alles moet vooral ook aangenaam en makkelijk zijn. We meten de kwaliteit van ons leven niet meer af aan of iets waarde heeft of niet, maar aan of het leuk en lekker is.
Als we denken dat vrijheid alleen is 'ik moet kunnen laten en zeggen waar ik zin in heb', als we zo bang zijn geworden voor de tragische dimensie van het bestaan, dan is het eindresultaat daarvan de totale, volmaakte leegte. Die leegte en die zielloosheid zegt alles over het feit dat we uiteindelijk de liefde voor het leven zijn kwijtgeraakt.
Treurig? Nee hoor, ik vond het allemaal weer heel verfrissend en inspirerend. En herkenbaar. De oplossing? Dat is duidelijk, die ligt in het verleden. Ken uw klassiekers, dat is zijn boodschap. Met wat Riemen betreft bovenaan die leeslijst de volledige Brieven van Van Gogh. Want degene die kiest voor de pot met goud zal het in het leven uiteindelijk afleggen tegen degene die kiest voor het boek. Punt.
Foto
Je stuk deed me ineens denken aan het gedicht Not a breath of wild air van J.C. Bloem:
BeantwoordenVerwijderenOpstaan, zich haasten naar de inane daden -
Slapen, daar 't leven morgen herbegint -
Zichzelf altijd - en waarvoor? - te verraden -
Hunkeren naar voorgoed te zijn bemind -.
Wees stil. Wat wacht aan 't eind van alle paden?
De abstracte leegte en de volstrekte wind.
Dank voor deze mooie verrijking van mijn post!
BeantwoordenVerwijderenIk vrees alleen dat Bloem het anders bedoeld heeft...
BeantwoordenVerwijderenMaar dat geeft niet: de lezer heeft gelijk, zoals Ramsey Nasr zei (en met hem andere dichters).
Hoe Bloem het ook bedoeld heeft, het blijft een mooi gedicht.
BeantwoordenVerwijderenIk vind het een prachtig gedicht!
BeantwoordenVerwijderenHallo Astrid,
BeantwoordenVerwijderenIk kijk altijd uit naar jouw blogs. Ze getuige altijd van een bovengemiddelde intelligentie, of doe ik je nu tekort? Ik geniet er altijd weer van, ondanks het feit dat ik niet altijd reageer. Ik ben wel altijd aanwezig ;)
Dag Tom, hoe zou je me tekort kunnen doen met een compliment over de intelligentie van m'n stukjes, die jou ook nog doen genieten.
BeantwoordenVerwijderenNou moet ik wel zeggen dat die intelligentie in dit geval geheel ten goede komt aan het boek, de schrijver en het programma. Ik ben slechts doorgeefluik van hun woorden. Dat ik naar dit soort programma's kijk, geraakt wordt door dit soort gedachten en dat op m'n eigen manier deel met anderen, ja dat zegt wel weer iets over mij. Los van hoe intelligent je daarvoor moet zijn. Maar wees gerust, ik zal dat blijven doen!
Trouwens, volgens de statistieken reageert slechts 1% van je lezers op je blog. Ik weet dat je in ieder geval bij die andere 99% zit ;-)